Page 290 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

TARİH 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI

3. Asya’dan Avrupa’ya uzanan ticaret yolları ülkelerin ekonomi ve rının GZFT analizini yaptıklarını da göreceklerdir. Böylece ko-
dış politikasını derinden etkilemiştir. Asya’da ticaret yollarına nar-göçer yaşam tarzı ile askeri organizasyon biçimi arasındaki
sahip ülkeler gelişmiş bir ekonomiye sahipti. Bunda ticaret yol- bağlantıyı analiz edebileceklerdir.)
larından elde edilen vergi gelirlerinin önemli bir yeri vardı. Bu
nedenle devletler sıkı rekabet halindeydi. Sasanilere karşı Bi- Etkinlik No.: 66
zans-Kök Türk ittifakı bunun bariz örneğiydi. 1. Orta Çağ Orta Asyası’nda konar-göçerler, verimli topraklara
4. Devletler öncelikle bulundukları bölgenin güvenliğini sağla- yerleşip o bölgenin kaynakları tükendiğinde yer değiştirir ve
çadırlarda yaşardı. Ekonominin kaynağı hayvancılık ve ticaretti.
maya ve ticaret güzergâhları kurmaya önem vermişlerdir. Bu-
nun yanında vergi indirimi, sigorta sisteminin uygulanması, Orta Çağ Avrupası’nda ise, genellikle araziye hâkim yüksek bir
yerde, feodal beylerin yönetim merkezi ve oturduğu yer olan
kervansarayların yapılması, devletler arası ticari antlaşmaların
yapılması gibi politikalar izlemişlerdir. şatolar vardı. Feodal sistemde köylüler küçük ve ahşap evlerde
yaşardı. Derebeyler adına toprağı işler ve ürün yetiştirirlerdi.
5. Günümüzde İpek Yolu’nu tekrar canlandırmaya yönelik Asya’da Kullandıkları eşyalar çoğunlukla basit ve ucuz malzemelerden
bölge devletleri arasında antlaşmalar imzalanmaktadır. yapılmıştı. Ekonominin kaynağı tarım, ticaret ve hayvancılıktı.
2.
Etkinlik No.: 64 Orta Asya’da konar-göçerler, yerleşik olmadıkları için her an dı-
şarıdan gelebilecek saldırılara karşı korunmasızdı. Bu sebeple,
1. Orta Çağ’da İpek Yolu’na hâkim olan devletler ekonomik açıdan kadın erkek ayrımı olmadan, tüm göçebeler askerdi ve savaşa
güçlenmiştir. Ekonomik açıdan güçlenen devletler güçlü ve bü- katılırdı. Konar-göçer ordusu hafif donanımlı ve hızlı hücum
yük ordular kurarak sınırlarını genişletmiştir. Devleti yöneten- yapabilen süvarilerden oluşmuştu. Konar-göçer toplumda halk,
ler, halkın refah düzeyinin artması sayesinde siyasi iktidarlarını askerî bakımdan dayanıklı, disiplinli, uyumlu ve hızlıydı.
da sağlamlaştırmıştır. Feodal Avrupa sisteminde ise, yerleşim yerleri korunaklı yapı-
2. Orta Çağ’da devletler, İpek Yolu’na hâkim olabilmek için, bir- larla çevrelenmişti. Avrupa’da feodal beyler, savaş zamanında,
birleri ile yaptıkları askerî mücadelenin yanı sıra karşılıklı çı- serfler ve köylülerden oluşan bir ordu toplardı. Daimi bir ordu
karlarını gözeterek ittifaklar da kurmuşlardır. Günümüzde ise yoktu. Savaş zamanlarında oluşturulan ordular, daha çok, ağır
uluslararası ilişkilerde askerî mücadele yerini daha çok ekono- donanımlı ve hareket kabiliyeti kısıtlı piyadelerden oluşuyordu.
mik rekabete bırakarak karşılıklı çıkarların gözetildiği bir dü-
zen oluşmuştur. Etkinlik No.: 67
3. Her iki devlet de İpek Yolu’nun canlandırılması ile ekonomik 1. Konargöçer toplumlarca binicilik teknolojisinin geliştirilmesi
kazanç hedefleyebilir. Türkiye’nin amacı, tarihsel ve kültürel Avrupa’daki şövalyelerin doğmasına neden olmuştur. Bu durum
geçmişinden dolayı Orta Asya’daki Türk Cumhuriyetleri ile askeri alanda kültürler arasında etkileşimin olduğuna kanıt ola-
bağlarını siyasi açıdan güçlendirmek olabilirken, Çin’in yayıl- rak gösterilebilir.
macı bir politika izlemek amacıyla hareket ettiği düşünülebilir. 2. “100 at, 1.000 yaya askere bedeldir.” sözü Orta Çağ Avrupası’nda
Çin, bu yolla ekonomik gücünü dünya siyasetinde daha etkili ve savaşlardaki etkili gücün atlı askerler olduğunu göstermektedir.
güçlü olmak için kullanabilir. Ayrıca, dünyadaki stratejik öne- Bunun yanında askerî alanda bir sınıflamanın da var olduğu
mini ve dış siyasetteki gücünü de artırabilir. anlaşılmaktadır.

Etkinlik No.: 65 3. Konargöçer toplumlarda herkesin süvari olması ve atın herkeste
GÜÇLÜ YÖNLER: bulunması atı toplumsal bir ayrıcalık olmaktan çıkarmıştır. Ay-
rıca bu toplumların hayvancılığı ekonomik uğraş olarak kabul
• Orduyu oluşturan halkın, düzenli ve disiplinli bir aile ve etmesi atın beslenmesini kolaylaştırmıştır. Yerleşik toplumlarda
toplum yapısına sahip olması
• Halkın kısa sürede savaş düzenine geçilebilecek kabiliyete at beslemenin oldukça masraflı olması ve ata sadece savaşan
zengin bir grubun sahip olması bu toplumda atı statü belirleyen
sahip olması
• Savaşa sürekli hazır olunması bir unsur haline getirmiştir.
4. Orta Çağ Avrupası’nda sosyal statünün yapılan işlere göre be-
ZAYIF YÖNLERİ: lirlendiği ve sosyal statüyü belirleyen unsurlardan birinin de
• Konar-göçer yaşam tarzı nedeniyle halkın dış saldırılara askerlik olduğu anlaşılmaktadır.
karşı korunaksız olması
• Halk arasında birlik ve beraberliğin bozulmasının askerî or- Etkinlik No.: 68
ganizasyonu bütünüyle etkileyebilecek olması
1. Görselde ;
FIRSATLAR: Kuşatma halinde etrafı surlarla çevrili şehre girmeye çalışan,
• Geniş bir coğrafyada hareket halinde olunması sebebiyle oklarıyla atış yapan ve genel olarak zırhlı askerler vardır.
farklı savaş teknik ve taktiklerinin görülmesi Surları aşmaya çalışsan askerler ile mancınık, tahta kule vb. o
• Hareketli bir yaşam tarzının gelişmeye açık olması dönemin askeri ve teknolojik aletleri görülmektedir.
2. Görselde ve metinde feodalizmin en önemli simgesi olan ve
TEHDİTLER: korunmak için oluşturulan şato ve surlarla kuşatılmış şehirlere
• İklim ve coğrafyanın zorlu şartları ve askeri gücü ifade eden şövalyelere yer verilmiştir.
• Hayvancılıkla uğraşanların en çok korktuğu kuraklık ve hay-
vanlar arasında salgın hastalıkların yaşanma ihtimali 3. Orta Çağ’da paralı askerlik yer almıştır. Savaşta savaşan asıl güç
• Gelişmiş bir medeniyet kuran Çinlilerin varlığı atlı ve zırhlı süvariler (şövalye) ile genellikle yardımcı güç olan
piyadeler askeri unsurları oluşturmuştur. Orta Çağ’da şehirlerin
(Bu etkinliğin sonucunda öğrenciler Türklerin askerî organizas- etrafının korunmak maksatlı surlarla çevrilmesi istihkâmcı, la-
yon biçiminin GZFT analizini yaparken aslında yaşam tarzla- ğımcı gibi teknik sınıfların oluşmasına neden olmuştur. Şehir

288