Page 302 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

TARİH 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
tanlarını görevlendirerek göstermiştir. Bu akınlar Gürcü-Bizans
Etkinlik No.: 126
kuvvetlerini rahatsız etmiş, böylece Bizans ve Büyük Selçuklu
1. 1: Talas Savaşı orduları arasında yapılan ilk önemli mücadele Pasinler Savaşı
2: Dandanakan Savaşı gerçekleşmiştir. Bu mağlubiyetle gücü kırılan Bizans, Malazgirt
3: Pasinler Savaşı Savaşı’na kadar Büyük Selçukluların karşısına çıkamamıştır.
4: Malazgirt Savaşı 1071 Malazgirt Savaşı’ndan sonra Anadolu’nun kapıları Türk-
2. Bizans’ın Anadolu’da güçsüz olması, Orta Asya’da ve Aşağı lere açılmış, Anadolu’nun fethi hızlanmıştır.
Türkistan’da Karahanlılar ve Gazneliler gibi güçlü Türk İslam
devletlerinin olması, Türklerdeki gaza ve cihat aşkı gibi sebepler Etkinlik No.: 129
sayılabilir. 1. Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak “Abbasilerin yönetimi
3. Doğudan batıya doğru yapılan göçler neticesinde Türklerin ya- ele geçirmesiyle birlikte Müslümanlarla Türkler arasındaki ilişki-
şadığı bölgelerde nüfus baskısının yaşanması, bölgede güven- ler yeni bir döneme girdi. İki toplum birbirlerini yakından tanıma
lik sorunu ve kargaşa yaratmıştır. Otlaklar, su boyları ve diğer imkânı elde etti. Abbaslerin Türklere karşı gösterdiği müsama-
kıt kaynakları elinde tutma veya ele geçirme gayreti, bölgedeki ha ve güven duygusu, Türkistan’da İslamiyet’i kabul edenlerin
devletlerin birbirleriyle mücadelesinin önemli nedenlerinden sayısında ciddi bir artış meydana getirdi. İslam kültürü ve Türk
olmuştur. Ayrıca devletlerin kendi içlerinde yaşadıkları taht kültürünün kaynaşmasıyla yeni bir medeniyet doğdu. Türk-İslam
mücadelelerine diğer devletler, rakiplerine karşı avantaj sağla- medeniyeti Türkistan’da hayatın her alanını etkili oldu.” vb. farklı
mak adına zaman zaman katılmıştır. Bunun yanında B. Selçuk- cevaplar verilebilir.
lu, Karahanlı, Gazneli ve Samanoğulları devletleri, hâkimiyet 2. Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak “Çin, Batı Türkistan’ı
sahalarını koruma ve geliştirme çabası içinde olmuştur. Bu du- ele geçirme arzusundan vazgeçmek zorunda kaldı. Türk boyla-
rum bazen göçleri zorunlu kılmıştır. rı, Çin baskısından ve zulmünden kurtuldu. Batı Türkistan’da
güçsüz durumda kalan Türk nüfuzu, yeniden güçlendi. Bu siyasi
Etkinlik No.: 127
ortam Türkistan’da yeni Türk-İslam devletlerinin oluşumuna ze-
1. Türk-İslam tarihinin başlangıcı olup Türk ve İslam tarihini min hazırladı. Emeviler Dönemi’nde yaşanan Arap-Türk müca-
olumlu etkilemiştir. Türkler kitleler hâlinde İslamiyet’i kabul et- delesi Talas Muharebesi’nde sonra yerini dostluğa ve iş birliğine
bırakmıştır. Müslüman olan Türkler, Abbasilerin askerî ve siyasi
miştir. Bundan sonra Türkler, İslamiyet’in koruyuculuğunu üst- kadrolarında önemli görevler almaya başlamıştır. Böylece Türk-
lenmiştir. Çin’in Talas Savaşı’nı kaybetmesiyle Orta Asya, Çin ler, İslamiyet’in yeniden şahlanışında etkili olmuştur.” vb. farklı
hâkimiyetine girmekten kurtulmuştur. Ayrıca kâğıt ve matbaa
gibi kültürel ve teknik gelişmeler, Müslümanları etkilemiştir. cevaplar verilebilir.
2. Pasinler, Malazgirt ve Miryokefalon savaşı etkili olmuştur. 3. Öğrencinin bilgi birikimine bağlı olarak “Malazgirt Meydan
Muharebesi: Anadolu Türk toprağına dönüştürüldüğü için…”
3. Dandanakan Savaşı etkili olmuştur. Günümüzde İran’ın sınır- vb. farklı cevaplar verilebilir.
ları içindedir.
Etkinlik No.: 130
4. Anadolu’nun yurt olarak seçilmesinde; sayıları artan Türkmen-
lere yurt bulma amacı, Anadolu’nun ikliminin elverişli ve top- 1. Eski Türklerin dini olan “Gök Tanrı” dininde, Tanrı birdir eşi
raklarının verimli olması, Anadolu’nun ticaret yolları üzerinde ve ortağı yoktur. Yeryüzü, gökyüzü yani kâinatın yaratıcısı
yer alması, Anadolu’daki siyasi otorite boşluğunun varlığı etkili olan Tanrı, görülmez ve şekillendirilmez ifadesi İslam‘ın Allah
olmuştur. inancında zamandan ve mekândan münezzeh, her türlü yorum
ve tasavvurdan uzak ilah fikriyle karşılanmaktadır. Ucmağ ve
Etkinlik No.: 128
tamu; günah sevap, cennetle cehennem ve ahiret inancını açık-
1. 1.Pasinler Savaşı (1048) lamakta yine Türklerdeki Tanrı “kut”una kavuşmak ancak bütün
2.Talas Savaşı (751) Türk illerinin bir idarede toplanmasıyla ortaya çıkar anlayışı, İs-
3. Malazgirt Savaşı (1071) lam’daki fetih anlayışına karşılık gelmektedir. Eski Türklerdeki
4. Dandanakan Savaşı (1040) kurultay İslam’daki istişareye, töre adalete karşı gelmektedir.
Bunun yanında her iki dinde de kurban kesilmektedir.
Kronolojik Sıralama:
Talas Savaşı (751) - Karahanlı Devleti’nin Kuruluşu 2. Türklerin kendi ruh ve karakterlerine İslam dini uygun düştüğü
Dandanakan Savaşı (1040) - Büyük Selçuklu Devleti’nin için bu süreç çok tabii gerçekleşmiştir. Türklerin daha önceki
Kuruluşu (1040) inançlarının İslamiyet’le benzerlik göstermesi ticaret sayesinde
Pasinler Savaşı (1048) Müslümanlarla içli dışlı olunması, sufilerin İslam’ı yaymak için
Malazgirt Savaşı (1071) Türkistan coğrafyasındaki yoğun çalışmaları ve sürecin uzun
2. Türk boylarının dağınık bir hâlde Orta Asya’da Çin baskısı al- bir zamana yayılması bu durumun nedenlerindendir.
tında yaşadıklarını, Talas Savaşı’ndan sonra Türklerin İslami- 3. Uygurlar, Hazarlar, Peçenekler, Macarlar ve Bulgarlar örnek
yet’i tanımaya başladıkları şeklinde değerlendirmelerde bulu- olarak verilebilir. Tüm bu devletler millî benliklerini yitirmiş,
nabilirler. Türklüklerini unutmuştur.
3. 4. beşlikte, 1040 tarihinde Gazneli Sultan Mesud ve Selçuklu
beyleri Tuğrul ve Çağrı beyler arasında yapılan Dandanakan Etkinlik No.: 131
Savaşı sonrasında, Büyük Selçuklu Devleti’nin kuruluşu an-
latılmıştır. Bu savaştan sonra Gazneli Devleti yıkılış sürecine 1. Metinde geçen “İslam ordularının açtığı Orta Asya yolunu,
girmiştir. Müslüman ticaret kervanları izlediler. Bu ticarette Bulgar şehri
4. Dandanakan Savaşı sonucunda Tuğrul Bey Büyük Selçuklu tüccarların buluşma ve ticari malların mübadele merkezi du-
Devleti’nin hükümdarı olmuştur. Tuğrul Bey, Türk boylarına rumundaydı. Bulgar hükümdarı İl-teber Almuş, Müslüman tüc-
fetihlerin batı yönünde olacağını Anadolu topraklarına komu- carlar vasıtasıyla İslamiyet’i tanımıştır.” bu bilgiler verilen sözü
destekler.

300