Page 17 - Biyoloji 9 | 1.Ünite

Su (Görsel 1.22.a), fiziksel ve kimyasal özellikleri sebebiyle can-
lılar için vazgeçilmez bir maddedir. Su iyi bir çözücü olduğundan
- -
biyolojik sistemlerdeki tepkimelerin çoğu, hücre içindeki sulu çö-
O
zeltilerde gerçekleşir. Sindirim tepkimelerinde su kullanılır. Bitkiler,
a
ihtiyaç duyduğu maddeleri suda çözünmüş olarak topraktan alır. H H
Hücrelerin ihtiyaç duyduğu maddelerin taşınması ve hücrelerde + +
H O
oluşan metabolik atıkların uzaklaştırılması suyun varlığı ile müm- 2
kündür.
Suyun yüksek özgül ısıya sahip olması ve ısıyı depolama özelliği,
deniz ve okyanuslardaki suyun yavaş yavaş ısınıp soğumasını
sağladığından canlıların olumsuz etkilenmesini önler. Ayrıca
suyun donmasıyla oluşan buz, yoğunluğu daha az olduğundan su -
b
yüzeyinde kalarak daha alt tabakalardaki suyun soğuk hava ile Hidrojen
bağı
temasını önler, suda yaşayan canlıların donmadan yaşamlarına
+
devam etmelerine olanak sağlar. H
Su moleküllerini bir arada tutan hidrojen bağlarının etkisiyle ko- O
H
hezyon kuvveti oluşur (Görsel 1.22.b). Bu sayede su molekülleri
birbirine bağlı kalır. Suyun başka moleküllere tutunmasını sağla-
yan kuvvete adhezyon kuvveti denir. Yapraklarda terleme sonu-
cunda oluşan emme kuvveti ve kohezyon-adhezyon kuvvetleri sa-
yesinde su, bitkilerin köklerinden yapraklarına kadar kesintisiz bir
sütun şeklinde yer çekimine zıt yönde taşınır.
Görsel 1.22.a) Su molekülü
b) Su molekülleri birbirine hidrojen
Suyun kohezyon kuvvetine bağlı olarak oluşan yüzey gerilimi, bazı bağları ile bağlıdır.
canlıların su yüzeyinde durabilmesine ve yürüyebilmesine olanak
sağlar (Görsel 1.23).
Su, buharlaşma ısısının yüksek olması sebebiyle etkili bir soğutma
sağlar. Karada yaşayan bazı canlılar, artan vücut sıcaklığını terle-
me (Görsel 1.24) yoluyla düşürür.

Görsel 1.23: Yüzey gerilimi sayesinde böcekler su yüzeyinde durabilir. Görsel 1.24: Terleme vücut sıcaklığının
ayarlanmasını sağlar.

29
Yaşam Bilimi Biyoloji