Page 21 - Biyoloji 9 | 1.Ünite

1.2.1.3. Tuz ve Minerallerin Canlılar İçin Önemi

Asit ve bazın nötrleşme tepkimesi ile birleşmesi sonucu tuz ve ARAŞTIRINIZ
su oluşur. Örneğin hidroklorik asit (HCl) ve sodyum hidroksidin Mineralleri ve diğer bazı inor-
(NaOH) birleşmesi sonucu sofra tuzu olarak bilinen sodyum klorür ganik bileşikleri enerji kaynağı
(NaCl) ve su (H O) meydana gelir (Görsel 1.28). olarak kullanabilen canlılar var
2
mıdır? Araştırınız.

HCl + NaOH NaCl + H O
2

Hidroklorik Sodyum Sodyum klorür Su
asit hidroksit (Sofra tuzu)

Görsel 1.28: Tuz oluşumu

Hücre sitoplazmasında ve hücreler arası sıvılarda tuzların belirli bir
yoğunlukta bulunması metabolik açıdan oldukça önemlidir. İnsan
vücudu en çok kalsiyum, sodyum, potasyum ve magnezyum
tuzlarına ihtiyaç duyar. Sofra tuzunun içeriğinde yer alan sodyum
ve klorun en önemli görevi vücut sıvılarının osmotik basıncını dü-
zenlemektir. Tuzların fazla miktarda tüketilmesi, kalp ve böbrek ra-
hatsızlıklarına ayrıca kan basıncının yükselmesine neden olabilir.

Mineraller, canlılar tarafından sentezlenemez; vücuda asitler,
bazlar, tuzlar (Görsel 1.29) ya da besinler yoluyla alınır. Mineraller, Görsel 1.29: Mineraller ve tuzlar
vücudun yapısına katılırken aynı zamanda düzenleyici (kofaktör) metabolik faaliyetlerin gerçekleşmesi
olarak da görev alır. Eksikliklerinde veya fazlalıklarında metabolik için gereklidir.
faaliyetler aksar.

İnsan vücudunun gereksinim duyduğu bazı mineraller ve gö-
revleri:
Magnezyum; insanlarda kemik ve dişlerin, bitkilerde ise klorofilin
yapısına katılır. Birçok enzimin yardımcı kısmıdır (kofaktör). Kas
ve sinir sisteminin çalışması için gereklidir. Eksikliğinde sinir siste-
mi bozuklukları görülür.

Fosfor; nükleik asitler, ATP ve hücre zarının yapısına katılır. Ke-
mik ve diş oluşumunda görev alır. Eksikliğinde kemik ve diş geli-
şiminde problemler görülür. Fazlalığı kemiklerde kalsiyumun azal-
masına neden olur.

Potasyum; kalp ritmini düzenler, asit-baz ve su dengesini ayar-
lar. Sinir hücrelerinde uyartı iletimi için gereklidir. Vücuda yeterli
potasyum alınmadığında kaslarda kramp, kalp ritminde bozukluk,
yorgunluk, hâlsizlik ayrıca sindirim bozuklukları görülür. Potasyum
fazla alındığında ise böbrek ve kalp sorunları ile el ve ayakta ka-
rıncalanma meydana gelir.

33
Yaşam Bilimi Biyoloji