Page 22 - Biyoloji 9 | 1.Ünite

Kalsiyum, kemik ve dişlerin yapısına katılır. Sinir ve kas fonksiyon-
ları için gereklidir. Kanın pıhtılaşmasında görev alır. Kalsiyum eksikli-
ğinde kemiklerde yumuşama ve eğilmeler görülür. Kalsiyum, vücuda
BİLİYOR MUSUNUZ?
fazla alındığında böbrek taşı oluşumuna ve kireçlenmeye neden olur.
70 kg ağırlığındaki bir insan-
da yaklaşık 1,2 kg kalsiyum Klor; mide özsuyu oluşumunda, asit-baz dengesinin sağlanmasın-
bulunurken sadece 4 gr
da, hücre içi ve dışı su dengesinin ayarlanmasında görev alır. Klor
demir vardır.
eksikliğinde sindirim sorunları ortaya çıkar.
Sodyum; asit-baz ve su dengesinin ayarlanmasında görev alır,
kas kasılması ve sinir hücrelerinde uyartı iletimi için gereklidir. Ek-
sikliğinde iştah azalması ve kas krampları görülür.
Demir, alyuvarlarda bulunan hemoglobinin yapısına katılır. Demir
eksikliğinde anemi (kansızlık), tırnaklarda çökme, bitki yaprakla-
rında sararma gözlenir. Fazla miktarda demir alınması zehirlenme-
lerin yanı sıra hücrelerin erken yaşlanmasına ve damar sertliğine
neden olur (Görsel 1.30).

ARAŞTIRINIZ
Sağlıklı bir yaşam için insan vü-
cudunun hangi minerallere ihti-
yacı olduğunu ve bu minerallerin
hangi besinlerde daha fazla bu-
lunduğunu araştırınız. Bu konu-
da bir tablo hazırlayınız. a b

Görsel 1.30: a) Kalsiyum b) demir açısından zengin besinler

İyot, tiroit bezinden salınan tiroksin hormonunun yapısına katılır.
İyot eksikliğinde basit guatr hastalığı gözlenir. Çocukluk dönemin-
de iyot az alındığında büyüme ve zekâ geriliği görülür.
Flor, diş sağlığının korunması için önemlidir. Florun az alınması
diş ve kemik gelişimini aksatırken fazla alınması dişlerde kalıcı sa-
rarmaya neden olur.
Kükürt, bazı amino asitlerin sentezi için gereklidir. Eksikliğinde de-
ride solgunluk, fazlalığında ise alerjik rahatsızlıklar oluşur.
Çinko, bazı enzimlerin yapısına katılır. Ayrıca bağışıklık sistemini
güçlendirir. Eksikliğinde tırnaklarda beyaz lekeler, ciltte akne olu-
şumu, saç dökülmesi ve bağışıklıkta zayıflama görülür. Çinkonun
fazla alınması gözlerde ve ciltte sararmaya, baş dönmesine ayrıca
yüksek ateşe neden olur.
Sağlığın koruması için mineraller açısından zengin besinler tüke-
tilmelidir.
Bitkiler, ihtiyaç duyduğu mineralleri ve tuzları topraktan suda çö-
zünmüş hâlde kökleriyle alır. Hayvanlar ise ihtiyaç duyduğu tuz ve
minarelleri su ile besinlerden karşılar. Koyun, keçi, inek gibi hay-
Görsel 1.31: Koyunlar tuz ve mineral vanlar kayaları yalayarak mineral ihtiyaçlarını gidermeye çalışır
ihtiyaçlarının bir kısmını
kayaçlardan karşılar. (Görsel 1.31).

34
Yaşam Bilimi Biyoloji