Page 59 - Biyoloji 9 | 1.Ünite

OKUMA PARÇASI

DÜNYANIN EN KÜÇÜK TERMOMETRESİ DNA’DAN YAPILDI

Montreal (Montreyal) Üniversitesinden araştırmacılar insan saç telinden 20.000 kat daha ince
yeni bir DNA termometresi üretti.
Sarmal bir yapıya sahip DNA zincirleri ısıtıldığında açılır (Görsel 1.85). DNA nükleotitlerinden
guanin ve sitozin birbirine üç hidrojen bağıyla, adenin ve timin ise iki hidrojen bağıyla bağlıdır.
Üçlü bağ, ikili bağa göre daha kuvvetlidir. Bu nedenle zincirlerin hangi sıcaklıkta ne kadar açı-
lacağı yapılarındaki ikili ve üçlü bağ sayısına göre değişiklik gösterir. DNA zincirinin bu özelli-
ğinden yararlanan araştırmacılar, boyutları nanometre ölçeğinde olan bir termometre üretti. Bu
çalışmada, DNA zincirlerindeki bağların kuvveti dikkate alınarak belirli sıcaklık değişimlerine
duyarlı DNA zincirleri hazırlandı. Araştırmacılar, DNA zincirlerindeki değişimin optik sensörler
yardımıyla sıcaklık cinsinden okunmasını sağlayarak 0,05 °C hassasiyette ve 30-85 °C arasın-
da ölçüm yapabilen bir termometre geliştirdi.

Görsel 1.85: DNA molekülü ısıtılırsa zayıf hidrojen bağları kopar.

Nanometre ölçeğindeki bu termometrenin öncelikli olarak moleküler biyoloji alanında kullanıl-
ması planlanıyor. Örneğin insan vücudunun sıcaklığı ortalama 37 °C olsa da hücresel olaylar
sırasında ortaya çıkan sıcaklık değişimlerine dair net bir bilgi yok. Bu sıcaklık değişimlerinin
takibini yapabileceği öngörülen DNA termometresi, henüz anlaşılamamış hücresel mekanizma-
ların açığa kavuşturulmasına yardımcı olabilir. Bununla birlikte DNA termometresinin teknoloji
alanında da kullanılması, özellikle elektronik cihazlara entegre edilmesi planlanıyor. Bu sayede
cihazların işlevi gerçekleştirme sürecindeki hassas sıcaklık değişimlerinin dahi ölçülebilmesi
hedefleniyor.

http://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/dunyanin-en-kucuk-termometresi-dnadan-yapildi-0
Düzenlenmiştir.

71
Yaşam Bilimi Biyoloji