Page 22 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 4.Ünite
P. 22
gitti. Petrolün siyaset üzerindeki etkisini fark ENERJİ KAYNAKLARI
eden Arap ülkeleri, Arap-İsrail savaşlarında
İsrail ve yandaşlarını cezalandırmak için
petrolü bir silah gibi kullandı. 1973 Arap-İs- Fosil Enerji Kaynakları:
rail Savaşı’nda petrol üzerinden İsrail ve Ba- Kömür, petrol, gaz, kaya gazı vb.
tı’ya ders verilmek istendi fakat tahmin edi- Yenilenebilir Enerji Kaynakları:
lenin de ötesinde bir etki oluşmasıyla dünya Su, rüzgâr, güneş, hidrojen, biyoyakıtlar, gelgit,
çapında bir petrol krizine neden olundu. Bu dalga vb.
krizin etkilediği gelişmiş ülkeler (Görsel 4.14,
4.15) böyle bir durumla tekrar karşılaşmamak için enerji kaynakları çeşitliliğini artırma yoluna gitti. Enerji
kaynaklarının çeşitlendirilmesi konusunda yakın zamana kadar birçok atılım yapıldı. Bu atılımlar enerji
kaynakları dağılımını ve tüketim çeşitliliğini artırdı.
1970’lerin sonuna kadar enerji kaynağı lideri, petroldü. Yaşanan krizler sonrasında bol ve ucuz olan
doğal gaza ağırlık verildi (Harita 4.9). Nükleer santrallerin ve hidroelektrik santrallerinin yapımı artarak
devam etti. Ham madde rezervi çok olan kömür cazip hâle geldi. Kömürden metan gazı üretimi, yatay
sondajlama ve hidrolik çatlatma yöntemi ile üretilen şeyl gaz, önemli hâle gelen enerji kaynakları oldu.
Görsel 4.14: “Üzgünüz, gaz yok.” Görsel 4.15: Arabayı çeken atlar (Mizansen)
Körfez Enerji aktarımında önemli Petrol boru hatları IEA üyesi ülkeler
bölgesi olan kanal ve bölgeler Gaz boru hatları OPEC üyesi ülkeler
0 1000 2000 km
Harita 4.9: Dünyadaki petrol ve doğal gaz kaynakları ile bu kaynakların aktarıldığı hatları gösteren harita
164