Page 31 - Coğrafya 10 | 1.Ünite

10. Sınıf
DÜNYA'NIN YAPISI VE OLUŞUM SÜRECİ 41

Deprem alanlarının beş bölgeye ayrıldığı Tür-
kiye'de fay hatlarına yaklaştıkça deprem riski art-
makta, fay hatlarından uzaklaştıkça da bu risk azal-
maktadır (Harita 1.9). Ülkemizde az da olsa karstik
sahalarda (Antalya, Konya vb.) etki alanı dar olan
çöküntü depremlerine rastlanırken aktif volkanik
faaliyetler görülmediği için volkanik depremlere
rastlanmaz. Türkiye'nin bulunduğu alanda meydana
gelen kırılmalar sonucu önemli depremler meyda- Fay
na gelmiştir. Örneğin Erzincan'da meydana gelen
depremde (1939) genişliği 4 metreyi bulan ve Er-
zincan'dan Amasya'ya kadar uzanan 300 km'lik bir
yarık oluşmuştur. Benzer şekilde Gölcük'te yaşanan
depremde de (1999) güneydeki parça 4 metre batıya Görsel 1.33: Gölcük'te meydana gelen deprem sonucu oluşan
kaymıştır (Görsel 1.33). kırılma (temsilî)

BİLGİ HAVUZU

Gölcük Depremi
Türkiye'de Yaşanan Bazı Büyük Depremler
26 Aralık 1939: Erzincan, depremin büyüklüğü 7,9
1 Şubat 1944: Gerede (Bolu), depremin büyüklüğü 7,2
30 Kasım 1983: Erzurum ve Kars, depremin büyüklüğü 6,8
17 Ağustos 1999: Gölcük (Kocaeli), depremin büyüklüğü 7,4
23 Ekim 2011: Erciş (Van), depremin büyüklüğü 7,2

K

En büyük yer ivmesi (g)
Düşük Yüksek
0 115 230 tehlike 0,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 tehlike
km 50 yılda aşılma olasılığı %10 (Tekrarlanma periyodu 475 yıl)
Harita 1.9: Türkiye deprem tehlike haritası (AFAD)

Sonuç olarak Türkiye'de yeryüzünün şekillenmesi açısından iç kuvvetler önemli bir etkiye sahiptir. Ülke-
mizin sürekli ha reket hâlinde olan Avrasya, Afrika ve Arabistan levhalarının karşılaşma noktasında yer alması
da bu etkiyi artırmaktadır. Levhaların hareketleriyle sıkışan Anadolu kütlesi zayıf alanlarından kırılmakta
ve buralarda oluşan fay hatları ile deprem riski artmaktadır. Levhaların sürekli hareket hâlinde olduğu göz
önünde bulundurulduğunda Türkiye'nin deprem riski altında olduğu söylenebilir.

41