Page 33 - Coğrafya 10 | 1.Ünite
P. 33
10. Sınıf
DÜNYA'NIN YAPISI VE OLUŞUM SÜRECİ 43
E DIŞ KUVVETLER
Dış kuvvetler; yeryüzünün aşınma, taşıma ve birikim faaliyetleriyle şekillenmesinde etkin rol oynar. Bu
süreçte yüksek ve engebeli kesimler aşınarak buralardan çıkan malzemeler alçak ve düz alanlara taşınır. Ta-
şınan malzemelerin birikmesiyle çeşitli yeryüzü şekilleri meydana gelir. Dış kuvvet ve süreçlerin etkisi, iklim
ve topoğrafya gibi koşulların da etkisiyle bölgeden bölgeye göre değişiklik gösterebilir. Örneğin genellikle
yağışlı bölgelerde akarsular, kurak-yarı kurak bölgelerde rüzgârlar, kıyılarda dalga ve akıntılar, karstik bölge-
lerde yer altı suları, yüksek enlemler ile dağlık bölgelerde ise buzullar daha etkilidir. Yeryüzünü şekillendiren
başlıca dış kuvvet ve süreçler aşağıda sıralanmıştır (Şema 1.3).
DIŞ KUVVETLER VE SÜREÇLER
Çözülme Kütle Hareketleri
Akarsular Rüzgârlar
Yer Altı Suları (Karstlaşma) Buzullar
Dalga ve Akıntılar Canlılar
Şema 1.3: Dış kuvvetler ve süreçler
43
