Page 273 - Defterim - Felsefe 10
P. 273
3. ÜNİTE
7. Mimetik sanat anlayışında sanat eseri, konusunu 10. 19. yüzyılın romantik yazar ve filozofları sanatı, sa-
oluşturan nesnenin özelliklerini yansıtır. Bu görüşün natçının hayal gücünün bir ürünü olarak görürler.
temsilcilerinden biri olan Platon tıpkı doğanın ken- Onlara göre sanat, sanatçının özgür bir yaratımı ol-
disinde olduğu gibi eserin de orantı, denge, ölçü gibi duğu kadar kişisel heyecanının da dışa vurumudur.
özellikleri taşıması gerektiğini savunur. Romantiklerde odak, estetik nesne olan doğadan
Bu görüşün doğruluğu kabul edilirse aşağıdakiler- estetik özne olan sanatçıya kaymıştır. Bu nedenle ha-
den hangisinin sanatçı olduğu söylenemez? yal gücüne özel bir önem verilir. Onlara göre hayal
A) Kaşık saplarına bire bir oranında papatya motif- gücü akıl ya da zekâdan farklı hatta onlardan üstün
bir yetidir.
leri çizen zanaatkâr
B) Doğadaki kuş cıvıltılarını yansıtacak bir şarkı Bu parçada açıklanan sanat anlayışı aşağıdakiler-
den hangisidir?
besteleyen müzisyen A) Yaratım olarak sanat
C) Dantel bir fuları tüm ayrıntıları ile mermere işle-
yen heykeltıraş B) Eser merkezli sanat
D) İnsan ilişkilerinde karşılaşılan sorunları şiirine C) Taklit olarak sanat
konu edinen şair D) Alımlayıcı merkezli sanat
E) Zihnindeki üçgen ve mavi elma hayaline uygun bir E) Oyun olarak sanat
elma çizen ressam
8. Sanat eseri insanda estetik bir beğeni yaratır. Ancak
beğeni yaratan her ürün sanat eseri olarak değerlen- 11. Sanat felsefesi geniş bir teorik sorunlar yelpazesine
dirilemez. Evlerde baş köşeyi süsleyen plastik çiçek- sahiptir. Bunlar, mağara resminden postmodern şii-
ler, aynısını ya da bir benzerini mutlaka bulabilece- re, müziğin duyguyu nasıl iletebileceğinden kurgusal
ğiniz biblolar, yaldızlarla parlatılmış vazolar… Bu karakterlerin metafizik durumuna kadar uzanır. Mo-
ürünler ancak “kitsch” olarak tanımlanabilirler. Bu dern tartışmalara bakıldığında, sanatın ne olduğu
da karşılığını basit, kopya, klişe ya da sıradan gibi ya da neye sanat eseri denildiği gibi klasik sorgula-
kavramlarda bulur. Taşıdıkları değer sanatsal bir an- malardan çok daha spesifik ve çatallaşmış sorunlar-
lam taşımaz. Geniş kitleler tarafından güzel buluna- la karşı karşıya kalınır.
bilirler ancak bu onların pazara konu bir mal olduk-
ları gerçeğini değiştirmez. 7. Bölüm: S anat Felsefesi Aşağıdakilerden hangisi parçadan çıkarılabilecek
sonuçlardan biri değildir?
Bu parçada “kitsch” sözcüğü ile anlatılmak istenen
aşağıdakilerden hangisi değildir? A) Sanat felsefesinin konu alanı oldukça geniştir.
A) Sanatsal değer taşımayan ürünler B) Sanat felsefesinin konularından biri mağara re-
simleridir.
B) Sanat eserleri olmayan estetik ürünler C) Günümüzde sanat felsefesinin problem alanı ge-
C) Genel olarak beğenilen sanayi ürünleri nişlemiştir.
D) Fabrikasyon ürünler D) Metafizik temel olarak sanat felsefesinin proble-
E) Güzelliği göreceli olan sanat ürünleri midir.
E) Sanat felsefesinde modern şiir kadar postmodern
9. Klasik dönem felsefesinde sanat, bugün anlaşıldığı şiir de tartışılır.
anlamıyla yalnızca güzel sanatları ifade eden bir
anlam taşımaz. Bu dönemde beceri ya da marifet
gerektiren, insan yaşamını kolaylaştırmak üzere bir
işleve sahip ürünler de sanat kavramı çerçevesinde
değerlendirilir. Aynı dönemde “tekhne” sözcüğü ile 12. Alımlayıcı sanat eseri ile bağ kuran ve ona ilişkin
karşılanan ve bir işi yapmadaki hüneri de içine ala- tepki geliştiren kişidir. Alımlayıcının tepkisi, estetik
cak genişlikteki sanat kavramı mesleki yeterlilikleri bir yargı biçiminde açığa çıkabileceği gibi beden
de anlatır. Bu nedenle işinin ehli bir doktor, çömlek- diline yansıyan tutum ve davranışlar biçiminde de
çi ya da inşaat ustası da estetik değer tartışmalarına ortaya çıkabilir. Bu bazen bir gülümseme bazen asık
dahildir. bir surat bazen de şaşkın bir ifade olarak kendini
Bu parçaya göre klasik dönemde aşağıdakilerden gösterir.
hangisinin ayrımı net değildir? Bu parçada sanat felsefesinin hangi kavramından
A) Zanaat-Sanat bahsedilmektedir?
B) Felsefe-Bilim A) Estetik haz B) Estetik özne
C) Estetik-Güzel C) Estetik tavır D) Estetik yargı
D) Estetik değer-Maddi değer E) Estetik beğeni
E) Güzel sanatlar-Plastik sanatlar
271
