Page 276 - Defterim - Felsefe 10
P. 276
TEST 3 3. ÜNİTE
1. Platon’a göre idealar teklik, değişmezlik, mükemmel- 4. Doğal nesnelerin güzelliği ile sanat yapıtının güzelli-
lik gibi özelliklere sahip olan asıl gerçekliklerdir ve ği arasındaki farklardan biri anlam arayışı çerçeve-
ancak akıl ile kavranabilirler. Duyularla algılanan sinde ortaya çıkar. Doğada güzel bulunan bir nesne
nesneler ise ideaların kötü birer kopyalarıdır. Bu dü- veya olay genel olarak insanı, bu güzelliğin ne an-
şüncesini sanata uyarlayan Platon, sanatı nesneler- lam ifade ettiğini sorgulamaya itmez. Sanat yapıtının
den daha aşağı bir konuma yerleştirir çünkü sanat güzelliği ise bizzat bu sorgulama neticesinde ortaya
doğanın taklididir. çıkar. Örneğin bir ressamın çizdiği ürkütücü ve ra-
Bu parçaya göre Platon’un sanatı nesnelerden aşa- hatsız edici varlıklar dünyayı katlanılmaz kılan olay-
ğıda bir konuma yerleştirmesinin nedeni nedir? ların, nesnelerin ya da insanların güçlü bir temsili
A) Sanatın akılla kavranabilir nitelikte olması olabilir. Resmin içerdiği anlamı kavramak ise o resmi
güzel olarak nitelendirmenin nedeni olacaktır.
B) Sanatın taklidin taklidi olması Parçaya göre güzellik açısından doğa ile sanatı bir-
C) Sanatın duyusal olarak algılanması birinden ayıran nedir?
D) Sanatın idealar dünyasına ait olmaması A) Doğadaki güzellikleri herkes fark ederken sanat
E) Sanatın değerini anlayamaması yapıtının güzelliğini herkes anlamayabilir.
B) Doğadaki güzelliklerden farklı olarak sanat yapı-
tının güzelliği taşıdığı anlama bağlıdır.
C) İnsan doğadaki güzellikler karşısında büyülenir-
2. Sanat bir yaratma sürecidir. İnsanın belirli bir konu- ken sanat yapıtı karşısında anlam arayışına girer.
da ne hissettiğini anlaması, çözümlemesi, acıyı, öfke- D) Doğadan farklı olarak sanat yapıtında güzellik
yi, özlemi ya da aşkı yaşaması da öyle. Aynı konuda sanatçı tarafından ortaya çıkarılır.
kimse tıpatıp aynı düşünemez. Hissedilen duygunun E) Doğadaki düzen, insanı anlam arayışına iterken
adı aynı olsa da duygular farklı biçimde yaşanır in- sanat yapıtının taşıdığı anlam açıktır.
sanda. Eğer o kişi bir sanatçıysa eserine yansıttığı
da yaşadığı olur. “Sanatçının ortaya koyduğu eser
en çok neye benzer?” diye soracak olursanız benim
yanıtım “kendisine” olurdu bu nedenle.
Bu parçadan sanat eserinin özelliklerine ilişkin
aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Evrensellik B) Öznellik 7. Bölüm: S anat Felsefesi 5. Otobüs yolculuğum sırasında arka sırada oturan iki
C) Yaratıcılık D) Özgünlük gencin minyatür sanatıyla ilgili konuşmalarına kulak
E) Bireysellik misafiri oldum. Sosyal medyada paylaşılan ve ancak
bir büyüteçle görülebilen eser karşısında içlerinden
birinin şaşkınlığı ve hayranlığına diğeri şu hikâyeyi
anlatarak karşılık verdi: Bir padişahın huzuruna hü-
lıktan iğnenin deliğine ipi geçirebilmiş. Bunun üzeri-
3. Sanat eserine ilişkin her okuma kişisel deneyimlerden nerini sergilemek için çıkan bir adam 40 adım uzak-
geçer. Bu nedenle aynı tablo, şiir ya da roman için ne padişah adama ödül olarak kırk altın verilmesini,
binlerce faklı yorum yapılabilir. Bir sanat yapıtıyla böyle işe yaramaz bir hüner geliştirmeye zaman har-
bağ kuran ne kadar kişi varsa o yapıta ilişkin o kadar cadığı için de kırk sopa vurulmasını emretmiş. Bu
çok anlamın ortaya çıktığını varsaymak mümkündür. hikâye ile burun kıvırdığı sanatın minyatür olmasını
Ne sanatçının nesnesi hakkındaki estetik yorumu ne aklım almadı. Sanat ve işe yaramak ifadelerinin aynı
de alanında uzman bir eleştirmenin görüşü bu çoklu cümlede kullanılması dahi insanın tüylerini ürperti-
anlamları teke indirmeye yetmez. yor.
Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ula- Bu parçada eleştirilen görüş aşağıdakilerden han-
şılamaz? gisidir?
A) Sanat yapıtı hakkında yapılan yorumlar deneyim- A) Otobüs yolculuğu sırasında sanat tartışması ya-
lerden etkilenir. pılması
B) Sanatçı eserini estetik bir yorum sonucunda orta- B) Minyatürlerin olağanüstü eserler olarak kabul
ya çıkarır. görmemesi
C) Sanat eseri onula bağ kuran alımlayıcı kadar an- C) Sosyal medyada paylaşılan eserin çok küçük gö-
lam barındırır. rünmesi
D) Sanat eserinin anlamı eleştirmenler tarafından D) Sanat eserinin bir işleve sahip olması gerektiği
belirlenir. düşüncesi
E) Kişisel yorumlar aynı eserin farklı anlamlar ka- E) Minyatür sanatının uzaktan iğneye ip geçirmeye
zanmasını sağlar. benzetilmesi
274
