Page 187 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10
P. 187
3. ÜNİTE: ŞİİR
6. Divan edebiyatında gökyüzü, felekler ve yaratılış 8. Anadolu’da şuara tezkiresi yazma geleneği, Sehî
ile ilgili tasavvurlar; şairler tarafından sıkça Bey’in 1538’de yazdığı ---- ile başlar. Eser; bir
kullanılmıştır. Şairlerin hayal gücüyle yoğrulan ön söz, şairlerin tanıtımlarının yapıldığı sekiz ana
bu tasavvurlar aynı zamanda o devir insanının bölüm ve bir hatime yani son sözden ibarettir.
evreni nasıl algıladığını da bugünkü okuyucuya Anadolu sahasında yazılmış tezkirelerin ilk örneği
aktarmaktadır. Genellikle iç içe geçmiş soğan olarak sade sayılabilecek bir Türkçe ile yazılmış olup
zarına benzetilen felek kavramı, ay ve güneş eserde 241 şair tanıtılmıştır.
dâhil yedi seyyâre ve bunların oluşturdukları
dokuz kat felekten oluşmuştur. Felekler, dünyayı Parçada sözü edilen tezkire aşağıdakilerden hangisidir?
merkez alarak sürekli dönmektedir. İnsanlar da
bu dönüşün talihleriyle, kaderleriyle ilgisi olduğunu A) Künhü’l-Ahbâr
düşünmüşlerdir. Bu nedenle çekilen acıların,
B) Mecâlisü’n-Nefâis
ıstırapların muhatabı olarak felekler görülmüştür.
Bu da feleğe karşı olumsuz ifadelerin kullanılmasına C) Heşt Behişt
neden olmuştur. Şairlerce genellikle zalim olarak
D) Tezkiretü’ş-Şuarâ
anılan felek kavramından âşıklar da “ah”ı
aracılığıyla intikam yoluna gitmiştir. E) Gülşen-i Şuarâ
Bu parçaya göre aşağıdaki beyitlerden hangisi divan
şairlerinin felekten şikâyetini dile getiren bir örnek
olamaz? 9. Sen açıl gül gülşen-i hüsn içre tek güller gibi
Ben ko nâlân olayın gen yerde bülbüller gibi
A) Hidâyet kevkebin göster meded Zâti hilâl oldı
Bu dizelerin biçim ve içerik özellikleri dikkate
Halâs it üstine dön ey felek fülk-i felâketden
alındığında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
B) Degil bi-hûde ger yağsa felekten başıma taşlar
Binâsın tîşe-i âhımla vîrân etdigimdendir A) Klasik Türk edebiyatının özelliklerini taşır.
C) Dönmedün kutb-u murâdum üzre hergiz ey felek B) Gül ile bülbül hikâyesine gönderme yapılmıştır.
Döne döne cânuma cevr eyledim cânâne-veş DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 — ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR C) Redif ve uyak kullanılarak ahenk sağlanmıştır.
D) Beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mı D) Şair, sevdiğini bülbüle kendisini güle benzetmiştir.
Felekler yandı âhımdan murâdım şem’i yanmaz mı
E) “Gül” sözcüğü ile tevriye sanatı yapılmıştır.
E) Döşedi mihr-i felek yolları dîbâlar ile
İtdi teşrîf çemen mülkini sultân-ı bahâr
10. I. Dinî ve ahlaki öğütler içeren eser.
7. II. Şarkı nazım biçiminde her dörtlüğün üçüncü
Tür Yazar Eser
dizesi.
I Süleyman Çelebi Vesîletü’n-Necât
III. İki dizesi birbiriyle kafiyeli olan beyit.
Bibliyografya II Keşfü’z-Zunûn
IV. Divan şiirinde her beyti beytülgazel değerinde
Rüya tabiri Veysî III olan gazel.
V. Yurt dışına giden elçilerin gittikleri yerle ilgili
Bu tabloda numaralandırılmış yerlere
izlenimlerini içeren eser.
aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?
Aşağıdaki terimlerden hangisi numaralandırılmış
I II III tanımlardan biriyle ilgili değildir?
A) Münşeat Evliya Çelebi Siyer-i Veysî
A) Meyan
B) Tarih Sinan Paşa Kâbusnâme
B) Musarra
C) Münşeat Seydi Ali Reis Tazarru’nâme
C) Pendname
D) Mevlit Kâtip Çelebi Hâbnâme
D) Sefaretname
E) Tezkire Nâimâ Düstûrü’l-Amel
E) Yekahenk
185
