Page 48 - Defterim Biyoloji - 9
P. 48

Canlıların Yapısında   2.
                                                                                            Bulunan Temel Bileşikler  Bölüm
            Enzimlerin Çalışmasına Etki Eden Faktörler


                   Optimum sıcaklık             1. Sıcaklık


            Tepkime hızı                        Protein yapılı olan enzimler,  yüksek
                                                ve düşük sıcaklıktan etkilenir. Yüksek
                                                sıcaklıklar enzimlerin yapısının bozul-
                                                                       O
                                                masına neden olur. 0 C vb. düşük sı-
                                                caklıklarda genellikle enzimlerin yapısı
                                                bozulmaz ve enzimler etkinlik göste-
                                                remez. Gıdaların derin dondurucuda
             0      20   37      50             düşük sıcaklıkta uzun süre bozulma-
                                  0
                Tepkime hızı, sıcaklık ( C)
                                                dan saklanabilmesinin sebebi budur.
           Sıcaklığın enzim çalışmasına etkisi

         2. Su Miktarı

         Enzimler, su oranının %15’in altında olduğu ortamlarda genellikle
         çalışamaz.
                                                                                                 Optimum sıcaklık,
                                                                                                 tepkime hızının en
                                                       Pepsin  Katalaz  Tripsin
         3. pH Derecesi                                                                          yüksek olduğu sıcak-
         Her enzimin maksimum ak-                                                                lık değeridir.
         tivite gösterdiği bir pH dere-            Tepkime hızı
         cesi ve etkin şekilde çalıştığı
         pH aralığı vardır.

                                                    0  1  2  3  4  5  6  7  8  9 10 11 12 13  14
                                                               pH derecesi
                                                     pH’ın enzim çalışmasına etkisi

         4. Aktivatör ve İnhibitörler
                                                                                                 Sebze ve meyvelerin
             • Aktivatör maddeler enzim etkinliğini artırırken inhibitör mad-                    kurutularak ya da
                                                                                                 reçel ve turşu ya-
               deler, enzimin aktif bölgesine bağlanarak çalışma hızını yavaşlatır
                                                                                                 pılarak su oranının
               veya enzimin çalışmasını engeller.
                                                                                                 azaltılması besinlerin
             • Su, ışık, uygun pH dereceleri aktivatör etki gösterir.                            bozulmadan saklan-
                                                                                                 ması için kullanılan
             • Ağır metaller, tarım ilaçları, yüksek sıcaklık vb. inhibitör etki gös-            yöntemlerdendir.
               terir.                                                                            Çünkü bu besinlerin
                                                                                                 bozulmasına neden
                                                                                                 olan mikroorganiz-
                                                                                                 maların enzimleri, su
                Tepkime hızı                            Tepkime hızı                             oranının %15’in al-
                                                                                                 tında olduğu ortam-
                                                                                                 larda çalışamaz.




                               Aktivatör                                  İnhibitör



                Aktivatör maddenin tepkime             İnhibitör maddenin tepkime
                        hızına etkisi                          hızına etkisi


                                                                                                                     47
   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52   53