Page 125 - Tarih

Tarih 12. Sınıf

4. 2. 6. Balkan Antantı (1934)
Revizyonist politika: Uluslara-
1932 yılından itibaren dünyada güç dengeleri değişmeye rası alanda mevcut statükoyu
başladı. İtalya ve Almanya’da ortaya çıkan totaliter rejim- (durum), var olan güç dağılımını
lerin (Faşizm ve Nazizm) saldırgan ve yayılmacı politika- değiştirmeye yönelik tutumların
ları, Balkan Yarımadası’ndaki devletleri endişelendirdi. genel adı.
Türkiye, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya, Atina’da
toplanarak 9 Şubat 1934’te Balkan Antantı’nı imzaladılar. BİLİYOR MUSUNUZ?
Bu antant ile sınırlar karşılıklı olarak güvenlik altına alındı.

Balkan ülkesi olan Bulgaristan ve Arnavutluk bu antanta farklı nedenlerle katılmadı. Bulgaristan reviz-
yonist bir politika takip ediyor ve komşularından toprak talep ediyordu. Arnavutluk ise İtalya’nın baskısı
altında bulunduğu için Balkan Antantı’na katılmamıştı.

4. 2. 7. Montreux (Montrö)Boğazlar Sözleşmesi (1936)

1930’lu yılların başında hızlı bir silahlanma yarışı başla-
dı. Uluslararası antlaşmalara uyulmamaya başlandı ve
Almanya askersizleştirilen Ren bölgesine asker gönder-
di. İtalya Habeşistan’ı işgal etti. Japonya Çin’e ait Man-
çurya bölgesini işgal etti. Bütün bu gelişmeler karşısında
dünya barışını korumak ve sağlamakla yükümlü olan
Milletler Cemiyeti ise yetersiz kaldı.

Yeni bir dünya savaşının rüzgârlarının estiğini gören
Atatürk, Milletler Cemiyetine başvurarak barışçı yolla
Boğazların statüsünün gözden geçirilmesini istedi. Tür-
kiye’nin çağrısı üzerine İsviçre’nin Montrö şehrinde bir
konferans toplandı. İngiltere, Boğazlarla ilgili Türkiye’nin
tezlerini desteklerken Sovyet Rusya bazı konularda kar-
şı çıktı. İtalya ve Japonya ise bu sözleşmeyi imzalamak
istemediler. Bu itirazlara rağmen 20 Temmuz 1936’da
Montrö Boğazlar Sözleşmesi imzalandı. Görsel 4.2: Montrö Boğazlar Sözleşmesi
ile ilgili gazete haberi

Montrö Boğazlar Sözleşmesine göre:

1. Boğazlar Komisyonu kaldırıldı.
2. Boğazların savunması Türkiye’ye bırakıldı.
3. Yabancı ticaret gemilerinin Boğazlardan geçişi serbest bırakıldı.
4. Savaş gemilerinin geçişi için bazı sınırlamalar getirildi.

Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile Türkiye’nin Boğazlar
üzerindeki egemenliğini sınırlayıcı hükümler kaldırı-
lıp Türkiye’ye Boğazlarda tam egemenlik hakkı tanın-
dı (Görsel 4.2). Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki stratejik
önemi arttı.

124