Page 158 - Türk Dili ve Edebiyatı

12 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

—Taksi!
İçi doluydu, durmadı. Otobüse yetişebilmek için bunlardan birini durdurması gerekti. Yolun ortasına çıkıp
karşıdan hızla gelen taksiye iki kolunu da kaldırdı. Araba yavaşlayıp yanından geçmek niyetiyle sağa kırınca
önüne koştu. Bir kadın bağırdı. Taksi durdu. Kapıyı açıp dışarı çıkan şoföre yaklaşırken arkada oturan adamın
sıkıntılı, kızgın gözlerini gördü.
(...)
Çevresindeki herkes ona düşmanca bakıyordu. Kuşatılmıştı. Artık otobüse yetişmesi olanaksızdı. Birden
sol şakağındaki ağrı yeniden başladı. Yıllardır aradığını bulur bulmaz yitirmesine sebep olan bu saçma, alaycı
düzene boyun eğmiş gibi kendini koyverdi. Şimdi ona istediklerini yapabilirlerdi. Yanındaki polis kolunu sar-
sıp, ummadığı yumuşak bir sesle sordu:
—Ne oldu? Anlat.
—Otobüse yetişecektim…
Sustu. Konuşmak gereksizdi. Bundan sonra kimseye ondan söz etmeyecekti. Biliyordu, anlamazlardı.
Yusuf ATILGAN, Aylak Adam

Metinde Geçen Bazı Kelime ve Kelime Grupları

aklına esmek : Daha önce düşünmemiş olduğu şeyi birden yapmaya karar vermek.
boyun eğmek : İsteyerek veya istemeyerek uymak, katlanmak.

komisyoncu : Komisyon işleri yapan kimse, simsar.
pasaj : İçinde dükkânlar bulunan, üzeri kapalı veya açık çarşı.
peyzaj : Kır resmi.
senfoni : Orkestra için bestelenmiş, birkaç bölümden oluşan uzun müzik eseri.
şakak : Göz, alın ve yanak arasında, elmacık kemiğinin üstünde bulunan çukurumsu bölge.
tutamak : Tutunacak, dayanacak, güvenecek şey.

M
Metin ve Türle İlgili Açıklamalaretin ve Türle İlgili Açıklamalar
Okuduğunuz metin, Yusuf Atılgan’ın ilk romanı olan Aylak Adam ’dan alınmıştır. Yazar, bu eseriyle modern
Türk edebiyatı içinde önemli bir yere sahip olmuştur. Yusuf Atılgan, Aylak Adam ’da ve diğer romanı Anayurt
Oteli ’nde yarattığı kahramanlarla yabancılaşma ve yalnızlık temasını başarıyla işlemiştir.
Modernist romancılar; eserlerinde insanlarla sağlıklı ilişkiler kuramayan, toplumsal değerlerle çatışmalar
yaşayan kahramanları sıklıkla işlemişlerdir. Okuduğunuz Aylak Adam ’ın kahramanı C. de yalnızdır. Babasın-
dan kalan mülklerin geliriyle herhangi bir işte çalışmadan yaşayan C., çağdaş bireyi bütün trajedisiyle yansıt-
maktadır. C. yalnızlık, bunalım ve yabancılaşma temalarını temsil etmesiyle daha sonra yazılacak romanların
benzer kişilerinin de öncülüğünü yapmıştır.
Aylak Adam ’da bireyin iç dünyası başarıyla yansıtılırken modern psikolojiden de yararlanılmıştır. Romanda
C.nin kadınlarla kurduğu ilişkiler, sert bir baba ve yumuşak anne/teyze kahramanlarına göndermeler yapıla-
rak psikanalitik çözümlemeye yaslanacak şekilde anlatılmıştır.
Aylak Adam ’da iç konuşma, geriye dönüş gibi modernizm akımının romanda sık kullandığı anlatım teknik-
lerine yer verilmiştir. İç konuşma; romanda kahramanın zihninden geçenlerin, anlatıcının aradan çıkarılarak

156