Page 8 - Felsefe 11 | 2.Ünite

2. ÜNİTE

İSLAM FELSEFESİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ VE ÖNE ÇIKAN PROBLEMLERİ

İslamiyet öncesi dönemde Doğu’daki çeşitli mer-
kezlerde (Antakya, Harran, İran ve İskenderiye
gibi) açılan okullarda Antik Yunan felsefesine dair
çeviriler yapılmıştır. Özellikle Yunan (Grekçe) di-
linden Süryaniceye yapılan çeviriler, Doğu ile Batı
arasındaki coğrafyayı Antik Yunan felsefesiyle ta-
nıştırmıştır. İslam medeniyetinin hızla yayılması
çok farklı kültürlerin birbiriyle etkileşim kurmasını
sağlamış; bilim, sanat ve felsefede önemli gelişme-
ler oluşturmuştur. Bağdat bu gelişmelerin merkezi
konumuna gelmiştir (Görsel 2.2). İslam felsefesi;
MS 7-12. yüzyıl arasında İslam dininin kabul gör-
düğü, bünyesinde farklı milletlerin bulunduğu ge- Görsel 2.2: el-Vasiti Bağdat Okulu minyatür eseri
niş bir coğrafyada ortaya çıkmış ve yayılmıştır.
İslam düşünürlerinin Antik Yunan felsefesi üzerine düşünme ürünleri oluşturması, Batı’nın tek-
rar Antik Yunan felsefesinden etkilenmesine neden olmuş ve bu durum zamanla Batı’da Rönesans’ın
oluşmasına zemin hazırlamıştır.
İslam coğrafyasında ilim açısından elverişli ortam, İslami ilimler dışında çeşitli bilimsel ve felsefi
çalışmaların yapılmasını sağlamıştır. İslam felsefesi, sadece Müslümanların geliştirdiği bir felsefe
değildir. İslam coğrafyasında yaşayan farklı dinlere mensup veya herhangi bir dine mensup olma-
yan filozofların yapmış olduğu felsefi çalışmalar da İslam felsefesi altında incelenir. Bu durum İslam
felsefesinde çeşitli felsefi akımların görülmesine de neden olmuştur. İslam felsefesi filozoflarından
Razi, Tanrı ile insan arasında aracı kabul etmeyerek deist bir yaklaşım sergilemiş ve bilgilerin du-
yumlar aracılığıyla kazanıldığı savunan natüralist (tabiyyun) akımı savunmuştur. İbnü’r Râvendi
ise Tanrı’nın varlığını kabul etmeyerek gerçek olan tek şeyin ezeli ve ebedi olan madde olduğunu
savunmuş ve İslam felsefesinde materyalist (dehriyye) akımın öncüsü olmuştur. Bunların yanı sıra
El Kindî, Fârâbî, İbn Sînâ ve İbn Rüşd gibi filozoflar tarafından meşşâiyye felsefesi oluşturulmuştur.
Bu felsefe İslam esaslarına bağlı, ağırlıklı olarak Aristoteles, kısmen de Platon etkisiyle oluşmuş
mantık ve matematik temelli görüşler içerir.

İSLAM FELSEFESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ

Antik Yunan felsefesinden etkilenilmiştir.

Akıl, iman ve inanç gibi konular tartışılmıştır.

Önceki dönemin felsefi problemleri tartışılmıştır.

Çeviri faaliyetleri yapılmıştır.
Felsefenin gelişimine katkı sağlamıştır.

Batı felsefesini etkilemiştir.

İSLAM FELSEFESİNİN BAZI PROBLEMLERİ

Yaratıcının Varlığını Kanıtlama Problemi
İrade Özgürlüğü Problemi

Toplumsal Yaşama Yönelik Problemler

46