Page 8 - Fen Lisesi Biyoloji 10 | 1.Ünite

Profaz: Eşlenmiş kromatin iplikler, kısalıp kalınlaşmaya başladığında kromozomlar hâlinde görülebilir du-
ruma geçer. Her kromozom birbirinin kopyası olan iki kromatitli hâldedir. Hayvan hücrelerinde sentrozomu
oluşturan sentriyoller, iğ ipliklerini oluşturarak kutuplara doğru hareket eder. Bitki hücrelerinde sentrozom
bulunmadığından iğ iplikleri mikrotübül yapıdaki proteinlerden oluşur. Çekirdek zarı ve endoplazmik retiku-
lum parçalanır. Çekirdekçik kaybolur. Profaz, mitozun en uzun evresidir (Görsel 1.7 ve 1.8).

2n = 4 kromozomlu hayvan hücresi 2n = 4 kromozomlu bitki hücresi
Sentrozom
Hücre zarı
Sitoplazma
Çekirdek zarı

Kromozom
Hücre çeperi (Hücre duvarı)

Görsel 1.7: Profaz Görsel 1.8: Profaz
Metafaz: Kromozomlar, kinetokorlarına bağlanan iğ iplikleri sayesinde hücrenin ekvatoral düzlemine (me-
tafaz plağı) tek sıra hâlinde yan yana dizilir. Kromozomların bu şekilde sergilenmesi karyotip olarak adlan-
dırılır. Kromozomların en belirgin görüldüğü evredir (Görsel 1.9 ve 1.10).

Görsel 1.9: Metafaz Görsel 1.10: Metafaz
Anafaz: Kardeş kromatitleri bir arada tutan sentromer bölgesindeki proteinler enzim tarafından yıkılır. İğ
iplikleri sayesinde her bir kromozomun kardeş kromatitleri birbirinden ayrılarak zıt kutuplara hareket eder.
Ayrılma gerçekleştikten sonra her kromatit, kromozom olarak adlandırılır. Bu evrede kardeş kromatitlerin
birbirinden ayrılması kromozom sayısı ve kromozom yapısı aynı olan hücrelerin meydana gelmesini sağlar
(Görsel 1.11 ve 1.12).

Görsel 1.11: Anafaz Görsel 1.12: Anafaz
Telofaz: Hücrenin zıt kutuplarındaki kromozomların etrafında çekirdek zarları ve endoplazmik retikulum
yeniden oluşur. Çekirdekçik yeniden görünür hâle gelir. Çekirdek içinde kalan kromozomlar incelip uzayarak
kromatin ipliklere dönüşür. İğ iplikleri kaybolmaya başlar. Böylece çekirdek bölünmesi (karyokinez) tamam-
lanmış olur (Görsel 1.13 ve 1.14).

Görsel 1.13: Telofaz Görsel 1.14: Telofaz

20