Page 89 - Fen Lisesi Biyoloji 11 | 1.Ünite

Bölüm 3 Sindirim Sistemi

altışar tane olmak üzere toplam 32 diş bulunur. Dil, çiğneme esnasın-
da besini lokma hâline getirir, lokmayı yutağa doğru iterek yutmayı
kolaylaştırır.

UYARI ! Ağız içi pH’si yaklaşık olarak 6,2-7,4’tür.Yani pH, nötr veya nötre
yakındır. Böylelikle amilaz enziminin aktifleşerek çalışması sağlanır.

Mine
Dentin
Diş özü

Kan damarları ve
sinirler

Çene kemiği
Görsel 1.61: Dişin yapısında bulunan kısımlar

1.3.1.2. Yutak (Farinks)

Ağızdan sonra gelen yutak, yemek borusu ve soluk borusu olmak
üzere iki yere açılır. Yemek borusu mideye bağlıyken soluk borusu
akciğerlere bağlıdır. Ağızdaki besinlerin yutulması sırasında soluk bo-
rusuna kaçmasını önlemek için gırtlak kapağı (epiglottis) adı verilen
kıkırdak bir kapak, soluk borusunu kapatır. Yutma refleksinde sorun
oluşursa besin soluk borusuna girerek boğulmaya yol açabilir. Sin-
dirim kanalını kapatmak için ise kesenin ağzını büzen ip gibi çalışan Bilgi Notu
sfinkter bulunur (Görsel 1.62). Sfinkter: Besinin sindirim kanalın-
daki hareketini kolaylaştıran besin
geçişi sırasında yemek borusunu ka-
patan ve maddelerin geçişini düzenle-
yen kapakçıktır. Özelleşmiş bazı geçiş
noktalarında bulunur ve halkasal kas
Besin
yapısındadır.

Epiglottis
yukarıda
Yemek borusu Epiglottis Yemek borusu Yemek borusu
Soluk borusu
sfinkteri kapalı aşağıda açılır. sfinkteri tekrar
kapanır.
Görsel 1.62: Yutma refleksi
UYARI ! Otonom sinir sistemine bağlı olarak gerçekleşen yutma refleksinin
yutaktan geçtikten sonraki hareketi, peristalsis (peristaltik) hare-
kettir. Kusma ise antiperistalsis harekettir.

1.3.1.3. Yemek Borusu (Özofagus)

Yemek borusu; yutak ile mide arasında kalan, yaklaşık 25 cm uzunlu-
ğunda, 2 cm çapında boru şeklindeki sindirim sistemi organıdır. Peris-
talsis hareketlerle, ağız ve mide arasındaki besin iletimini sağlar. Dıştan
içe doğru; bağ doku, kas doku ve mukoza denilen epitel dokudan
oluşmuştur. Yemek borusu kasları çizgili ve düz kasları içerir. Çizgili
kaslar, yemek borusunun üst kısmında bulunan ve yutma sırasında et-
kin olan kaslardır. Yemek borusundaki düz kaslar ise kasılıp gevşeme
hareketi (peristalsis) ile besinlerin yemek borusunda ilerlemesini sağlar
(Görsel 1.63). Yutma istemli başlar, istemsiz devam eder.

103