Page 36 - Fen Lisesi Biyoloji 11 | 1.Ünite

Fen Lisesi Biyoloji 11. Sınıf

Oku-Yorum

Antibiyotikler
Hava değişimleri, farklı ortamlar-
da bulunma, yediğimiz besinlerdeki
mikroorganizmalar yoluyla pek çok 17. yy
mikropla karşılaşırız. Vücudumuz bu
mikroplara karşı direnç gösterir. An-
cak her hastalığın etkeni farklı olduğu • Kemoterapötik olarak adlan-
gibi tedavi süreci de farklıdır. Bakteri dırılmış kimyasal maddeler,
ve bazı parazitlere karşı tedavi süre- enfeksiyon etkenli hastalıkla-
sini kısaltmak ve istenilen sağlığı elde rın tedavisinde kullanılmaya
etmek için başvurduğumuz yöntem- başlandı.
lerden biri de antibiyotiklerdir.
1800-1909
Antibiyotikler, yaşam karşıtı anlamına
gelir. Zararlı bakterilerin yol açtığı has- • Louis Pasteur: “Bazı mik-
talıkların tedavisinde kullanılan kimya- roorganizmalar diğerlerini
sal maddelerdir. öldürüyor!” fikrini açıkladı.
• Paul Ehrlich (Pol Ehrliç)
“Seçici toksik etki” kavra-
1800’lü yıllarda Louis Pasteur’ün (Luis
ulusal ve uluslararası çalışmalar arttı- mını ortaya attı.
Pastör) “Bazı mikroorganizmalar di- rılmıştır. Bu yüzden dünyanın herhangi
ğerlerini öldürüyor.” görüşü, mikroor- bir bölgesindeki sorun, tüm dünyanın
ganizmaların çevresel değişikliklere sorunudur. Küresel sorunlardan biri 1928
hızla uyum sağlayabildiğinin öngörü-
olan antibiyotik direncine karşı yeni
südür. • Sir Alexander Fleming
antibiyotiklerin keşfedilmesi düşünül-
müş ancak çoklu antibiyotik direnci (Sör Aleksandır Fleming),
Antibiyotik direnci (bakterilerin anti- gösteren mikroorganizmalar geliş- penisilini (Penicillium
biyotiğe direnç geliştirmeleri) tedavi miştir. Daha sonra değişen mikroor- notatum) küften elde etti.
dozunda değişikliklere neden olur.
ganizmaların sayısı ve çeşitliliği hızla
Direnç, tedavi dozunun bakterileri
artmıştır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO, 1930-45
öldüremediği ve çoğalmalarını önle- DSÖ), 2011 dünya sağlık günü tema-
yemediği anlamına gelir. Direnç geliş- sını ‘‘antibiyotik direnci’’ olarak belirle- • Alman Farmakolog Gerhard
tiren bakteri bir süre sonra ortamdaki miş; tüm dünya insanlarının bu konu Domagh (Gerhard Domah),
dirençsiz bakterilere gen aktararak
hakkında düşünmeleri ve sorumluluk sülfonamid antibiyotiğini kulla-
olanların da dirençli hâle gelmesine
almaları gerektiği vurgusunu yapmış- nımını başlattı.
neden olur. Antibiyotik direnci, ilk kez tır. Gereksiz, etkisiz, yüksek maliyetli • Oxford Üniversitesi Tıp Fakül-
1930‘larda bir askeri hastanede orta- ilaç kullanımı çeşitli boyutlarda sorun- tesi araştırmacıları, streptokok
ya çıkmıştır. lar doğurmuştur. Antibiyotik direncinin enfeksiyonlarında penisilinin
hep var olduğu ve olacağı, antibiyo- yüksek etkinliğini deneysel
Hastanelerin özellikle yoğun bakım ve
tiğin mikroorganizmayla etkileşimi olarak kanıtladılar. (Penisilin
yenidoğan ünitelerinde dirençli bak- sonrasında, güçlenen organizmalara tozu mucizesi)
teriler ciddi sağlık sorunlarına neden karşı, yeni bir antibiyotiğin bulunama-
olabilmektedir. yacağı düşünülmektedir. Bundan do-
layı klinik açıdan önem taşıyan direnç 1945
Antibiyotik direnci hakkında farkın-
mekanizmaları ve dirençli bakteri tür-
dalık yaratmak amacıyla akıllı ilaç lerinin zaman içinde sürekli değişime • Sir Alexander Fleming:
kullanımı uygulamaları başlatılmış, uğrayacağı bilinerek yeni direnç me- “Penisilin direnci oluşabi-
kanizmaların neler olabileceği üzerin- lir.” fikrini öne sürdü.
de çalışmak daha doğru bir yaklaşım
olacaktır. 1930-1960

• Antibiyotiğin isim babası
(Kaynak:www.akilliilac.gov.tr/?page_
id=826, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kuru- Selman A. Waksman (Sel-
mu/Akıllı ilaç kullanımı-Antibiyotik direnci); man E. Vaksmın), tüberkü-
ankemderneği.org.tr/?dp=sizden gelenler loz tedavisi için streptomisin
&=66 (2007), Pınar Yamantürk ÇELİK, Ba- etken maddesini buldu.
har BÜGET, Geçmişten Günümüze Anti- • Geniş spektrumlu antibiyo-
biyotikler: Genel Bir Bakış, düzenlenmiştir. tikler geliştirildi.
Erişim Tarihi: 19.10.2017)

158