Page 15 - Fen Lisesi Biyoloji 12 | 3.Ünite
P. 15

3.  Bitki Biyolojisi                                                                    Bitki Biyolojisi  3.
 Ünite                                                                                                    Ünite



                          2. ETKİNLİK



                ETKİNLİĞİN ADI   : Kök yapısının incelenmesi
                ETKİNLİĞİN AMACI  : Kökte bulunan dokuları kavrayabilme
                ETKİNLİĞİN SÜRESİ  : 2 ders saati
                ARAÇ GEREÇ      : Havuç, lam, lamel, damlalık, saf su, bisturi, ışık mikroskobu



                ETKİNLİĞİN YAPILIŞI
                    1. Havuçtan bisturi ile ince bir enine kesit alınız.
                    2. Alınan kesiti lamın ortasına koyunuz ve kesitin üzerine bir damla su damlatınız.
                    3. Üstüne lamel kapatınız.
                    4. Hazırlanan preparatı ışık mikroskobunda inceleyiniz.
                    5. Gördüğünüz şekli çiziniz.

                DEĞERLENDİRME
                    1. Çizdiğiniz şekli inceleyiniz ve kök enine kesitinin resmi ile karşılaştırınız.
                    2. Hangi dokuları görebildiniz?


            1.1.2.2. Gövde
               Gövde, kök ile yaprak arasında kalan sürgün sistemi bölümüdür. Görevleri; yaprak, çiçek, yan dallar vb. kısımları
            taşımak, kökler ile alınan su ve minerallerin en uçtaki yapraklara kadar iletilmesini sağlamak ve fotosentez sonucu sen-
            tezlenen besini bitkinin diğer organlarına iletmektir. İletim demetleri gövdede iyi gelişmiştir. Yapraklarla beraber genç
            bitkilerin klorofil taşıyan gövdeleri de fotosentez yapar. Ayrıca bazı bitkilerin gövdeleri depolama, tırmanma, eşeysiz
            üreme vb. görevleri yapabilmek için özelleşmiştir.
                Gövdenin boyca büyümesi ve yeni dokuların oluşması, tepe tomurcuğundaki uç meristemin bölünmesi ile gerçek-
            leşir. Tepe tomurcuğunu koruyucu pullar kuşatmıştır. Mevsim koşullarının uygun olduğu ilkbaharda tepe tomurcuğunu
            koruyan pullar dökülür ve bitkide boyca uzama başlar. Bitkinin boyca uzaması, güneş ışığından daha çok yararlanmasını
            sağlar.
               Bitkinin gövdesi üzerinde yaprağın çıktığı yere nodyum (düğüm) denir. İki nodyum arasında kalan bölgeye de in-
            ternodyum (düğümler arası bölge) denir. Her bir yaprağın gövdeye bağlandığı, bir açı oluşturan bölgede bir yanal
            tomurcuk (koltukaltı tomurcuğu)
            bulunur.  Yanal  tomurcuklar,  nod-                           Tepe tomurcuğu
            yumlar  üzerinde  oluşan  tomurcuk-                            Tepe tomurcuğunu
                                                                            koruyan pullar
            lardır ve yanal sürgün oluşturabilen   Son yıla ait büyüme
            yapıdır. Yanal  tomurcukta  bulunan   bölgesi
            meristemlerin  bölünmesiyle  göv-
            dede yaprak taşıyan yapılar oluşur.
            Bu  yanal  sürgün  yapısı  dal  olarak   Tomurcuk izi
                                                                                                  Yanal
            isimlendirilir: Sonbahar başlarında,                                              tomurcuğunun
            nodyumda bulunan yapraklar dökü-  Geçen yıla ait büyüme:                Nodyum    oluşturduğu bir
            lür ve burada bir iz oluşur. Bu, yap-  Bir yaşında                                 yıllık yan dal
            rak  izidir.  Tepe  tomurcuğu,  bir  yıl                               İnternodyum
            büyüdükten sonra koruyucu pullarla   Tomurcuk izi
            yeniden kaplanır. Bu oluşan pulların
                                              İki yıl önceye ait-
            izleri, tomurcuk izi olarak halkalar   büyüme: İki yaşında
            şeklinde gözlenebilir. İki tomurcuk                         Yaprak izleri
            izi arasındaki boyca uzama bölgesi
            bir  yıllık  boyuna  uzama  bölgesini
            oluşturur (Görsel 3.29).                 Görsel 3.29: Gövdede bulunan yapılar ve büyüme noktaları



                                                           125
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20