Page 31 - Fen Lisesi Fizik 10 | 1.Ünite

1. ÜNİTE ELEKTRİK VE MANYETİZMA

Değerlendirme DEĞERLENDİRME SONUÇLARI
1. Paralel bağlanan pil sayısı ikiye ve üçe çıkarıldığında
ampermetreden geçen akım şiddeti değişti mi?
2. Voltmetrede okunan değer değişti mi?
3. Paralel bağlanan pil sayısı arttıkça lambanın parlaklığında
bir artış gözlendi mi?

Görsel 1.37’deki gibi iki ya
da daha fazla üretecin aynı ku-
R
tuplarının birbirine bağlanmasıyla
I oluşturulan bağlantı şekline pa-
1
A
ε ralel bağlama denir. Böyle bir
1
I devrenin düzgün çalışabilmesi
için üreteçlerin bağlandığı paralel
I
2 kollarda potansiyel farkın birbiri-
ε
2 ne eşit olması gerekir. Yani Gör-
sel 1.37’de görülen devredeki
I
3 pillerin her birinin diğerine özdeş
ε olması gerekir.
3
Üreteçlerin iç dirençleri ihmal
edildiğinde voltmetrenin göster-
diği değer bir üretecin emk’ne
V
eşit olur.
Görsel 1.37: Parelel bağlı üreteç devresi
V = ε
Üstte verilen devrede ampermetrenin gösterdiği değer, devreden
geçen toplam akım (ana kol akımı) şiddetini gösterir. Bu durum Ohm
Yasası’na göre aşağıdaki gibi bulunur.
I = ε / R
Devrenin toplam akımını üreteçler eşit olarak paylaşacağı için her
üreteçten çekilen akım şiddeti birbirine eşittir.

I = I = I = I / 3
1 2 3
Paralel bağlı üreteçlerden oluşan devrelerde yukarıda yapılan de-
neyden de anlaşılacağı gibi paralel bağlanan üreteç sayısı arttıkça
devrenin toplam gerilimi ve devreden geçen akım şiddeti sabit kalır,
bu durumda lambanın parlaklığı da değişmez. Ancak devreye pa-
ralel olarak bağlanan üreteç sayısı arttıkça sabit kalan akım şiddeti
üreteçler tarafından paylaşılır. Böylece her bir üreteçten çekilen akım
değeri aynı oranda azalır. Birbirine paralel bağlı üreteç devrelerinde
üreteçlerden biri arızalansa dahi diğer üreteçlerin devreye bağlantısı
devam edeceğinden devre çalışır ve akım vermeye devam eder.
Paralel bağlı üreteçlerden oluşan devrelerde üreteçlerin gerili- BİLGİ
minin farklı olması üreteçlerin üzerinden farklı akımların geçmesine
neden olur. Bu durumda hem direnç hem de üreteçlerin üzerinden Lise fizik eğitiminde karmaşık
akımın geçmesi devrenin analizini karmaşık hâle getirir. Bu tip dev- devre çözümleri yapılamayacağı için
relerin analizinin nasıl yapılacağı üniversitelerin fen ve mühendislik parelel bağlı üreteçler özdeş seçilir.
bölümlerinde öğretilmektedir.

41