Page 37 - Fen Lisesi Fizik 10 | 2.Ünite

2. ÜNİTE BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ

Taşma seviyesine kadar sıvı ile dolu bir kaba, o sıvıda batan bir
cisim bırakıldığında kapta ağırlaşma olup olmayacağını Görsel 2.85
üzerinde inceleyerek bulalım.

d d
s s
Taşan
sıvı
Cisim
Sıvı
d d d
c c
s
Görsel 2.85: Taşırma kabı
Daha önceki konularda taşırma kabına bırakılan bir cismin kap-
ta yapacağı ağırlaşma miktarının kaba giren ağırlık ile kaptan çıkan
ağırlık arasındaki fark kadar olduğunu öğrenmiştiniz. Ayrıca taşma
seviyesine kadar sıvı dolu kaptan taşan sıvının ağırlığı, cisme etki
eden kaldırma kuvvetinin büyüklüğü kadardır.
G = G – F
Ağırlaşma cisim k
= d .V .g – V .d .g (V =V olduğuna göre)
c c b s b c
= d .V .g – V .d .g
c c c s
= ( d – d ).V .g olur.
c s c
d > d olduğuna göre kapta ağırlaşma olur. Bu ağırlaşma miktarı
s
c
aynı zamanda kabın batan cisme uyguladığı N tepki kuvvetinin bü-
yüklüğüne de eşittir.

ÖRNEK
BİLGİ
Bir K cismi, içi tamamen sıvı dolu kaba bırakıldığında 40 g
sıvı taşırıyor. Yüzen, askıda kalan ve ba-
Kapta 1 N ağırlaşma olduğuna göre K cisminin kütlesi tan cisimler sıvı içine bırakıldığın-
kaç kg’dır? (g = 10 m/s alınız.) da kaptan sıvı taşmıyorsa kabın
2
ağırlığı cismin ağırlığı kadar artar.

ÇÖZÜM

Taşırma kabında ağırlaşma olduğuna göre K cismi bu sıvıda BİLGİ
batıyor. Türdeş sıvı dolu bir kaba bı-
Buna göre ağırlaşma miktarı aşağıdaki gibi bulunur. rakılan bir cisim, hangi durumda
Ağırlaşma = Kaba giren ağırlık–kaptan çıkan ağırlık olursa olsun her zaman taşırdığı
G = G – G ( G = F ) sıvının ağırlığı, cisme uygulanan
Ağırlaşma cisim Taşan Taşan k kaldırma kuvvetine eşittir.
1= V .d .g - V .d .g
c c c s
1=V .d .10 - 0,04.10
c c
1=10.V .d - 0,4
c c
V .d = 0,14 bu bağıntı cismin kütlesini vereceğinden
c c
m = V .d = 0,14 kg olur.
c c c

109