Page 39 - Fen Lisesi Fizik 10 | 2.Ünite

2. ÜNİTE BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETİ

ÇÖZÜM SIRA SİZDE

Cisimler yapışık olmadığına göre aşağıdaki ihtimaller gerçek- K sıvısı içinde, m kütleli X cis-
leşebilir. mi dengededir. X cisminin üstüne
• Z’nin özkütlesi, sıvının özkütlesinden büyük olsaydı dibe ba- aynı hacimli Y cismi konulduğun-
tardı. Dolayısıyla Z’nin özkütlesi ya sıvının özkütlesine eşittir ya da da X cisminin tamamı sıvı içinde
sıvının özkütlesinden daha küçüktür. Özkütlesi, sıvının özkütle- olacak şekilde dengeye gelmek-
sinden küçük olup üstteki cisimler tarafından yüzeye çıkması en- tedir.
gellenmiş olabilir. Özkütlesi, sıvının özkütlesine eşit olup askıda
kalmış da olabilir.
(d < d veya d = d ) X Y
K
K
z
z
• Y’nin özkütlesi, sıvının özkütlesinden büyük ya da küçük
veya sıvının özkütlesine eşittir. Özkütlesi, sıvının özkütlesinden X
büyük olup Z cismi tarafından batması engellenmiş olabilir. Öz-
kütlesi, sıvının özkütlesinden küçük olup X cismi tarafından yüze- K Sıvısı K Sıvısı
ye çıkması engellenmiş olabilir. Özkütlesi, sıvının özkütlesine eşit
olup askıda kalmış da olabilir. Buna göre Y cisminin kütlesi
(d > d , d < d veya d = d ) kaç m dir?
y
K
y
y
K
K
• X’in özkütlesi, sıvının özkütlesinden büyük ya da küçük veya (Cisimler eşit hacim bölmelidir.)
sıvının özkütlesine eşittir. Özkütlesi, sıvının özkütlesinden büyük
ya da sıvının özkütlesine eşit olup cisimler tarafından batması
engellenmiş olabilir. Özkütlesi, sıvının özkütlesinden küçük olup
sıvıda yüzüyor da olabilir.
(d > d , d < d veya d = d )
x K x K x K
ÖRNEK SIRA SİZDE

İçinde boşluk bulunan bir cisim, özkütlesi 3 g/cm olan İçinde 750 cm su bulunan
3
3
bir sıvının içine bırakıldığında askıda kalarak dengelenmiş- 1000 cm hacimli kaba, 500 cm
3
3
tir. Cismin kütlesi 60 g olup yapıldığı maddenin özkütlesi ise hacminde M cismi bırakılıyor. M
5 g/cm tür. cismi su içinde tamamen batıyor
3
Buna göre cismin hacmi içindeki boşluk kaç cm tür? ve kaptan 250 cm hacminde su
3
3
taşıyor.
ÇÖZÜM
1000 cm 3
Cisim sıvı içinde askıda kaldığına göre görünen özkütlesi
3 g/cm tür. Bu durumda boşlukla beraber toplam hacmi aşa- 750 cm 3
3
ğıdaki şekilde bulunur.
d = m
V'
M
3 = 60
V'
V'= 20 cm Bu durumda kabın kütlesi-
3
Ancak yapıldığı maddenin özkütlesi 5 g/cm olduğuna göre nin 500 g arttığı görüldüğüne
3
gerçek hacmi aşağıdaki şekilde bulunur. göre M cisminin özkütlesi kaç
g/cm tür?
3
d = m (d = 1 g/cm )
3
V
su
5 = 60
V
V = 12 cm 3
O hâlde hacmindeki boşluk miktarı aşağıdaki şekilde bulunur.
V = V' – V = 20 – 12 = 8 cm 3
boşluk

111