Page 8 - Fen Lisesi Fizik 10 | 3.Ünite
P. 8
3. ÜNİTE
SIRA SİZDE Doğada görülen dalgaların titreşim doğrultusuna göre sınıf-
landırılması Tablo 3.1’deki gibidir.
Bir halat üzerinde boyuna
dalga oluşturulup oluşturulma- TABLO 3.1
yacağını nedenleriyle açıklayınız. Titreşim Doğrultusuna Göre Dalga Çeşitleri
Titreşim Doğrultusuna Göre Dalgalar
Enine Dalgalar Boyuna Dalgalar Hem Enine
Hem Boyuna Dalgalar
• Yay • Yay • Su
• Deprem • Deprem • Deprem
• Elektromanyetik • Ses
Bir yay üzerinde hem enine hem boyuna dalgalar üretilebilir.
Deprem dalgalarının da enine, boyuna ve hem enine hem boyu-
na dalga çeşitleri bulunur.
ÖRNEK
Yay üzerinde oluşturulmuş periyodik bir dalga ok yönünde iler-
lerken K noktasının titreşim yönü yukarı doğrudur.
Dalganın ilerleme yönü
L K
M
Buna göre L ve M noktalarının titreşim yönlerini belirtiniz.
ÇÖZÜM
Enine dalgalarda dalganın ilerleme doğrultusu ile dalga üze-
rindeki her bir noktanın hareket doğrultusu birbirine diktir. Dalga
ok yönünde ilerlediğine göre dalga üzerindeki her bir nokta ya
yukarı ya da aşağı yönde hareket eder. İlerleme yönünü dikkate
alarak dalganın bir an sonrasında alacağı şekli çizmek sorunun
çözümünde kolaylık sağlar.
L K
M
Görüldüğü gibi K noktası yukarı yönde hareket ederken L
noktası aşağı yönde, M noktası ise yukarı yönde hareket eder.
134
