Page 58 - Fen Lisesi 11 | 1.Ünite

1. ÜNİTE KUVVET VE HAREKET

ÇALIŞMA KÖŞESİ 27

Yan yana durmakta olan A ve B otomobilleri aynı anda sırasıyla +x Cevap
2 2
yönünde 2 m/s ve −x yönünde 3 m/s ivmeyle harekete başlamak-
tadır.
Otomobiller hareketlerinin 3. saniyesinde hızlarını sabitledik-
lerine göre, hareketlerinin ilk 5 saniyelerine ait ivme-zaman,
hız-zaman ve konum-zaman grafiklerini çizerek yorumlayınız.

1.4.3. Hava Direncinin İhmal Edildiği Ortamlardaki Serbest
Düşme Hareketi

Yer çekimi ivmesinin g olduğu sürtünmesiz ortamlarda,
v 0 = 0
Şekil 1.63’te verildiği gibi ilk hızsız olarak belli bir h yüksekliğinden
boşluğa bırakılan cisimlerin yaptığı harekete, serbest düşme hare-
keti denir.
Serbest bırakılan m kütleli her cisme etki eden F kuvveti, dinami- G
net
ğin temel prensibine göre kendi ağırlığına eşit olacağından serbest
düşme sırasında h

F Net = m g$
ma =$ mg$
a = g büyüklüğündeki bir ivmeyle harekete geçer.
v
Cismin düşme sırasında yaptığı hareket, düşey doğrultu ve -y yönün- Şekil 1.63: Serbest
deki g ivmesiyle yapılan ilk hızsız düzgün hızlanan doğrusal hare- düşen cisim
kettir.
2
Yeryüzü yakınlarında yer çekimi ivmesi, yaklaşık olarak 10 m/s oldu-
ğundan denklem ile elde edilen sonuç, sürtünmesiz ortamda serbest bırakılan her cismin kütle değerin-
den bağımsız olarak hızını her saniye 10 m/s artıracağını ifade eder.

Yer çekimi ivmesinin g olduğu sürtünmesiz bir ortamda, t süresince serbest düşme hareketi yapan bir
cisme ait hareket denklemleri, ilk hızlı düzgün hızlanan doğrusal hareket için elde edilen hareket denk-
lemlerinde v yerine 0, X yerine h, a yerine g kullanılarak Tablo 1.1’de verildiği gibi elde edilir.
0
Tablo 1.1: İlk Hızsız Düzgün Hızlanan ve Serbest Düşme Hareketleri İçin Hareket Denklemleri

İlk hızsız düzgün hızlanan doğrusal hareket Serbest düşme hareketi denklemleri
denklemleri

v = a t$ v = g t$
2 2
v = 2 a$ $ D x v = 2 gh$ $
1 2 1 2
D x = $ at$ h = $ gt $
2 2

68