Page 19 - Fen Lisesi Fizik 9 | 3. Ünite
P. 19
Yer Çekimi İvmesi (g): Bir gezegenin çekim alanı içinde herhangi bir noktada bulunan cismin birim kareye
uyguladığı çekim kuvvetine yer çekimi ivmesi denir. Vektörel bir büyüklük olup g ile gösterilir. Yer çekimi
2
ivmesinin birimi N/kg ve Dünya üzerindeki değeri yaklaşık olarak 10 m/s veya 10 N/kg’dır. Ağırlık ise cismin
kütlesi (m) ile yer çekimi ivmesinin (g) çarpımı ile bulunur.
G = m g$
Örneğin kütlesi 2 kg olan bir cismin ağırlığı,
G = m g$
G = 2∙10 = 20 N olur.
Soru: 4 kg’lık kütleye düşey doğrultuda yukarı yönlü 50 N büyüklüğünde kuvvet uygulandığında
hareketi nasıl olur?
Cevap: G = m $ g = 4 10$ = 40 N F net
F
Cisme uygulanan kuvvetlerin diyagramına bakıldığında net kuvvet ve cismin m = 4 kg
hareket yönü F 2 G olduğundan yukarı doğrudur.
F net = F + G
F net = 50 40- = 10N
F net = m $ a G
1 =0 $ 4 a
a = 2,5 m/s 2
2
Net kuvvet yukarı yönlü olduğundan cismin ivmesi yukarı yönde a = 2,5 m/s dir.
Buna göre başlangıç şartlarına göre durgun ise yukarı yönde hızlanır. Aşağı düşmekteyken bu kuvvet
uygulanmışsa önce aşağı yönde yavaşlayıp durduktan sonra yukarı yönde hızlanıyordur.
ÇALIŞMA KÖŞESİ 5
2
2
2
Venüs, Jüpiter ve Satürn gezegenlerindeki yer çekimi ivmeleri sırasıyla 8,87 m/s , 25,8 m/s ve 10,44 m/s
olduğuna göre kütlesi 8 kg olan bir cismin ağırlığı bu gezegenlerde kaç N olarak ölçülür?
ARAŞTIRMA KÖŞESİ
Kuvvetin birimini temel birimler cinsinden ifade edebilir miyiz? Açıklayınız.
73