Page 14 - Fen Lisesi Fizik 9 | 3. Ünite

Hareketi boyunca farklı değerlerde hıza sahip olan hareketlinin herhangi andaki hızına anlık hız denir. Bu
tanıma göre, sabit hızla doğrusal yörüngede hareket eden hareketlinin anlık hızı ile ortalama hızı birbirine
eşit olur.

ÇALIŞMA KÖŞESİ 2

A) Aşağıda verilen hız-zaman ve ivme-zaman grafiklerinin aynı hareketliye ait olup olmadığını belirtiniz.

V (m/s) a (m/s )
2

5
0 t (s)
0 t (s) 1 2 3
1 2 3 −5
−5

B) Durgun hâlden harekete başlayan bir araç düzgün doğrusal hareket yapmaktadır. Bu araca ait (0-5) s,
(5-10) s (10-15) s ve (15-20) s zaman aralıklarındaki hız ve ivme değerleri tabloda verilmiştir.

Zaman Aralığı (s) 0-5 5-10 10-15 15-20
Hız (m/s) 0 10 10 10 10 0 0 -10
İvme (m/s ) 2 0 -2 -2
2

Tablodaki verilere göre hareketlinin (hız-zaman) ve (ivme-zaman) grafiğini çizerek yorumlayınız.

3� 1� 6� Farklı Referans Noktalarına Göre Hareket

Dünya 24 saatte kendi etrafında bir tur döner. Ekvatorun uzunluğu 40 Mm olduğuna göre ekvatorda
Dünya’ya göre duran bir cisim bile Dünya ile birlikte saatte yaklaşık 1667 km hızla dönmektedir. Dünyanın
diğer periyotlu hareketleri dikkate alındığında çok daha büyük sonuçlar da ortaya çıkacaktır. Ancak günlük
yaşamda bu hız hissedilmez.

Güneşin sabahları doğudan doğup bir yay çizerek öğle vakti tepede olduğu, akşam batıdan kaybolup gittiği
gözlenir. Aslında bu hareketin nedeni Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönüşüdür (Şekil 3.11). Eğer Dünya
şimdikinin tersi yönde dönüyor olsaydı Güneş batıdan doğup doğudan batıyor olacaktı.

MERAKLISINA
Göreceli hareket konulu simülas-
yon

Şekil 3�11: Dünya ve Güneşin dönme hareketi modellemesi

68