Page 49 - Fen Lisesi Kimya 11

MODERN ATOM TEORİSİ

Mulliken’e göre bir atomun elektronegatifliği o atomun iyonlaşma
enerjisi ve elektron ilgisi değerlerinin aritmetik ortalamasıdır.
Eİ + İE
EN =
Mulliken’e göre elektronegatiflik formülü ile
2
hesaplanır.
1958 yılında Allred (Olred) ve Rochow (Roça) elektronegatifliği bir
atom çekirdeğinin değerlik elektronlarına (kovalent yarıçap uzaklığın-
daki elektrona) uyguladığı Coulomb çekim kuvveti olarak tanımlamıştır.
Elektronun yükü, etkin çekirdek yükü ve elementin kovalent yarıçapı
kullanılarak Allred-Rochow elektronegatiflik değerleri hesaplamıştır.
Elektronegatiflik değerlerinin belirlenmesinde birçok bilim insanı
tarafından geliştirilen yöntemler ile hesaplamalar yapılmıştır. Bu he-
saplamalardan en çok kullanılanı Pauling elektronegatiflik değerleridir.
Pauling elektronegatiflik eşelinde 0,7 ile 4,0 arasında değerler kulla-
nılır. Periyodik sistemde elektronegatifliği en yüksek olan element flor
(F: 4,0), en düşük olan element fransiyumdur (Fr: 0,7). Bu değerlerden
anlaşılacağı üzere metallerin elektronegatiflik değerleri düşük, ametal-
lerin elektronegatiflik değerleri yüksektir.

d) Periyodik Özelliklerin Değişim Eğilimlerini Bilişim
Teknolojileri İle Açıklanması

Bilişim teknolojilerinden yararlanarak (animasyon, simülasyon,
video vb.) periyodik özelliklerin değişim eğilimlerinin açıklanmasını
yapınız. İlgili görsellere Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Bilişim Ağı
www.eba.gov.tr adresinden ulaşılabilir.

Periyodik özelliklerin grup ve periyotlardaki değişimi aşağıdaki şekil-
de özetlenebilir:

■ Atom yarıçapı genellikle azalır.
■ İyonlaşma enerjisi genellikle artar.
■ Elektron ilgisi genellikle artar.
■ Elektronegatiflik genellikle artar.
■ Metalik özellik azalır, ametalik özellik artar.
■ Oksit ve hidroksit bileşiklerinin asitlik kuvveti artar.

■ Atom yarıçapı genellikle artar.
■ İyonlaşma enerjisi azalır.
■ Elektron ilgisi genellikle azalır.
■ Elektronegatiflik genellikle azalır.
■ Metalik özellik artar, ametalik
özellik azalır.
■ Oksit ve hidroksit bileşiklerinin
asitlik kuvveti azalır.

61
KİMYA 11. SINIF