Page 15 - Fen Lisesi Kimya 9 | 3. Ünite

KİMYASAL TÜRLER ARASI
ETKİLEŞİMLER

Tablo 3.4: Bazı Moleküllerin Lewis Yapıları

O + O ͢ O O veya O = O

=
N + N ͢ N N veya N = N
N

H + Cl ͢ H Cl veya H — Cl

H + O + H ͢ O veya — O —
H H H H

3H• + N ͢ H• N •H veya H
— —
H H N —
H
H
3H• + B ͢ B veya H —
H H H — B — H
H
4H• + C• ͢ H• C •H veya H— —
H —
C H
H H
—
_
_
+
2H• •Be• ͢ H••Be• •H veya H Be H
O + C•+ O ͢ O C O veya O = = O
C

Atomlar arası kovalent bağ oluşumları ile Lewis elektron nokta yapıla-
rı Tablo 3.4’te gösterilmiştir. İki atom arasında tekli, ikili ve üçlü kovalent
bağlar olduğu görülmüştür. İki atom arası oluşan üçlü kovalent bağlar;
ikili bağdan, ikili bağ da tekli bağlardan daha sağlamdır. Bu nedenle üçlü
bağları koparmak için gerekli olan bağ enerjisi en fazladır.

Bağ, Molekül Polarlığı ve Moleküllerin Geometrik Şekilleri
Bağ ve molekül polarlığı farklı kavramlardır. Bir molekülde bağ po-
lar, molekül apolar olabilir. Molekül polarlığını molekül geometrisi belirler.
Aynı atomlardan oluşan kovalent bağlarda atomlar arası elektronegatiflik
farkı sıfır olduğu için oluşan bağlar apolar kovalent bağdır. H , F , Cl , N ,
2 2 2 2
O gibi aynı atomlar arası oluşan kovalent bağlar apolar kovalent bağa
2
örnektir. Bu moleküllerde elektriksel dipoller (kutuplu yapı) oluşmayıp
molekülleri de apolardır.
Örnek: F molekülünde
2
(F – F)’de florun elektronegatifliği 4,0’dır.
Elektronegatiflik farkı: 4 – 4 = 0 olduğundan bağlar ve molekül apolardır.
İkili farklı atomlardan oluşan HF, HCl, HI, HBr, CO, NO gibi moleküller-
de bağlar ve moleküller polardır.
Örnek: HF molekülünde,
−
δ
H – F, H δ + ͢ F
elektronegatiflik 2,1 4
Elektronegatiflik farkı: 4 - 2,1 = 1,9 olduğundan bağlar ve molekül polar-
dır. Molekülün elektriksel dipolü sıfırdan farklı ve molekül kutupludur.

117