Page 16 - Fen Lisesi Matematik 11 | 1.Ünite
P. 16

TRİGONOMETRİ

            Tanjant ve Kotanjant Fonksiyonları
            Tanjant Fonksiyonu
                                          %
            Şekil 1.2.3’te birim çemberde mAOP =  a açısı verilmiş olsun, AOP açısının  OP  nın birim çemberi
                                              i
                                         _
                                                                                 5
            kestiği nokta P ve  OP  nın  x =  doğrusunu kestiği nokta T olsun.
                                        1
                             5
                                                           y

                                                          1  B

                                                                P   T 1 ^  ,th
                                                  ' A               A      x
                                                –1       O          1



                                                         –1 B '
                                                               Tanjant Ekseni
                                                          Şekil 1.2.3



               Tanım                                     %
                                                                                   1
                            Birim çemberde ölçüsü  a  olan  AOP  verilsin. OP ışınının  x =  doğrusunu kestiği
                                                       %
                                                                                      t
                             T 1 ^  , th  noktasının ordinatına  AOP  nın tanjantı denir ve  tana =  ile gösterilir.
                                                      TA     TA
                                                                          t
                            OAT dik üçgeninde  tana =  OA  =  1  =  TA =  ise  ,t !a  R  olmak üzere
                                    t
                             tana =  olur.
                                            1
                            Bu durumda  x =  doğrusuna tanjant ekseni denir.



            Şekil 1.2.3’teki A, B,  'A ,  'B  noktaları sırasıyla  090180c ve 270c lik açıların bitim kenarlarının birim
                                                       , c
                                                           , c
            çemberi kestiği noktalar olmak üzere
                                               0
                                            c
            A^  , 10h  olduğunda  a =  0cise  tan0 =  olur.
                                                                            1
                                         1
            B^  , 01h  olduğunda OP ışını  x =  doğrusuna paraleldir. OP ışınının  x =   doğrusunu kestiği nokta
                                      r                 r
            bulunmadığı için  a =  90 =  2   ise  tan90 =  tan  2   tanımsız olur.
                                                 c
                                  c
              ' A -  , 10h  olduğunda  a =  180 =  ise  tan180 =  tanr =  olur.
                                                                 0
                                           r
                                                       c
                                       c
              ^
                                           1
                                                                              1
             ' B ^  , 0 - 1h  olduğunda OP ışını  x =  doğrusuna paraleldir. OP ışınının  x =   doğrusunu kestiği nokta
                                       3r                  3r
                                   c
            bulunmadığı için  a =  270 =  2   ise  tan270 =  tan  2   tanımsız olur.
                                                    c
               Tanım                     r
                             Herx !  R - &  2  +  kkr , !  Z0  gerçek sayılarını  tanx  e dönüştüren fonksiyona
                            tanjant fonksiyonu denir.
                                     r
                                         r
                                           , !
                                                            x =
                                                 0
                              : f R - &  2  + kk  Z $  R ,  f ]g  tanx  şeklinde gösterilir.
          26  Fen Lisesi Matematik 11
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21