Page 48 - Fen Lisesi Matematik 12 | 3. Ünite
P. 48

ÖRNEK 24

                                                                           Şekildeki dönme dolabın yarıçapı 20 m
                                                                           ve yerden yüksekliği 1 m dir. Bu dönme
                                                                           dolap dakikada 1,5 tur attığına göre

                                                                           a) t   anında  en  alt  noktadan  dönme
                                                                             dolaba  binen  birisinin  yerden  yük-
                                                                                          ]g
                                                                             sekliğinin   h t =  21 -  20 cos3 tr
                                                                             denklemi  ile  bulunduğunu  gösteri-
                                                                             niz.
                                                                           b) t   anında  en  alt  noktadan  dönme
                                                                             dolaba binen birisinin yerden 11 m
                                                                             yüksekliğe  çıkması  için  en  az  kaç
                                                                             saniye geçmesi gerekir?


                                                    ÇÖZÜM


                                              a)  PH =  hvePK =     h -  21  olmak üzere

                                                           h -  21
                                                    sina =
                                  P                         20
                                                  20 sina =  h -  21
                                                       h =  21 +  20sin bulunur.a
                            20
                                  h -  21
                                                 Dönme dolap dakikada 1,5 tur attığına göre 1 dakikada alınan yol
                               a                             2rr
                                            h     Yol =  2 r r +
                           O      K                           2
                                                                r
                                                               2 $  20
                                                     =  2 $  20 +     =  60r  olur.
                                                        r
                                                                  2
                                  21             hız =  yol   olduğundan hız  =  60r  m/dk.bulunur.
                                                       zaman                    1
                           1m                    t zamanda alınan yol = hız $ zaman
                                 H
                                                                 r
                                                         AP =  60 $  t
                                                       r
                                  P                     2  +  a
                                                    r
                                                                 r
                                                   2r $      =  60 $  t
                                                         2r
                                                      r
                                                  20 $  +  20a =  60 t r
                                                      2
                                                       r +  2a =  6 t r
                                                          2a =  6 t r -  r
                          O    i
                                                           a =  3t r -  r  olur.
                                                                     2
                                                 Bu değer h =  21 +  20sina  denkleminde yerine yazılırsa
                                                                        r
                                                   ] g
                                                                  b
                           A                      h t =  21 +  20 sin 3t r -  l
                                                                        2
                                                                   r
                                                      =  21 -  20 sinb  -  3t r l
                     %          i                                  2
                            r
                     AP =  2r $                       =  21 -  20 cos3 t r
                                2r
                                r  +  a          şeklinde bulunur.
                         =  2r $r  2
                                 2r

                                                   Trigonometri
                174
   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52   53