Page 12 - Fen Lisesi Matematik 9 | Denklemler ve Eşitsizlikler

DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER

İki farklı reel sayı doğrusunun 0 noktasında dik kesişmesiyle oluşan düzlemin analitik düzlem olarak
isimlendirildiğini biliyorsunuz. R de tanımlı
x
2
R = R # R = ^ " , xy ;! R ve y ! R,
h
kümesinin elemanları, sıralı ikililerdir. Bu sıralı ikililerden oluşan kümenin geometrik temsili, analitik
2
düzlemdeki tüm noktalardır. Bu yüzden R , kartezyen koordinat sistemine ya da dik koordinat sistemine
karşılık gelir.
Yatay olan eksene x ekseni (apsisler ekseni), düşey olan eksene y
y
ekseni (ordinatlar ekseni) denir.
II. Bölge I. Bölge Analitik düzlemdeki bir A(a,b) ikilisinde a ya A noktasının apsisi,
Ordinat b A(a,b) b ye A noktasının ordinatı denir.
• x ekseni üzerindeki noktalar (a,0) şeklinde olduğundan ordinatları
O (0,0) a x 0 dır.
Orijin Apsis • y ekseni üzerindeki noktalar (0,b) şeklinde olduğundan apsisleri
III. Bölge IV. Bölge 0 dır.
• O(0,0) noktası, orijin olarak adlandırılır.

14. ÖRNEK
^ - 11h ^ , , 50h ^ 20h ^ , , - , 2 - 5h noktalarını dik koordinat sisteminde gösteriniz.
, , -
, , 04h
^
^
, , 23h
ÇÖZÜM
y
4 (0,4)
3 (2,3)

^ - , 11h
^ - , 20h 1 (5,0) x
- 1 O 2 5

5
^ - , 2 - h - 5

TARİHÇE

oordinat kavramını ilk kez tarif eden Pierre de Fermat’tır [Piyer Dö
KFerma (1601-1665)].
Modern koordinat kavramı ise Fransız Matematikçi ve Filozof Rene
Descartes [Rene Dekart (1596-1650)] (Görsel 3.1.2) tarafından verilmiştir.
Descartes, cebrin geometriye uygulanması ile ilgili yaptığı çalışmaları
ilerleterek kartezyen koordinat sistemini “La Géometrie” adlı eserinde
tanıtmıştır. Bu bakımdan Descartes, analitik geometrinin kurucusu olarak
kabul edilmektedir.

Görsel 3.1.2
Kaynak: Matematiğin Öyküsü ve Serüveni, Prof Dr. Ali Dönmez, Cilt 1, Sayfa 289 Rene Descartes (1596-1650)

98 | Fen Lisesi Matematik 9