Page 13 - Fizik 10 | 2. Ünite
P. 13

1. BÖLÜM: BASINÇ


            Sıvılar, basınç farkından dolayı hareket eder. Şek�l 2.12’dek� b�leş�k
            kabın tabandak� sıvı basınçları eş�t olduğundan boruda herhang� b�r
            sıvı hareket� oluşmaz.










                                                                                         P  = P
                                                                                          1   2
                                                                                 Şek�l 2.12: Tabandak� sıvı
                                                                                 basınçları eş�t b�leş�k kap
             Görsel 2.12: B�leş�k kaplar s�stem�  Görsel 2.13: Cam deml�k

            B�leş�k kaplar s�stem�n�n kollarının şekl� ve kes�t alanı ne olursa olsun   I         II
            bütün kollardak� sıvı yüksekl�kler� b�rb�r�ne eş�tt�r (Görsel 2.12). Bunun
            bas�t b�r örneğ� cam deml�kte görüleb�l�r (Görsel 2.13). Deml�ğ�n gövde
            kısmındak� çay �le boru kısmındak� çayın üst sınırları b�rb�r�yle aynı
            sev�yeded�r.

            Kollarında aynı c�ns sıvı bulunan Şek�l 2.13’tek� b�leş�k kapta I. koldak�
            sıvı yüksekl�ğ� daha fazla olduğu �ç�n tabandak� sıvı basıncı (P ), II. kolun
                                                                 1
            tabanındak� sıvı basıncından (P ) büyüktür. Bu nedenle musluk açıldığında   Musluk
                                       2
            I. koldan II. kola sıvı geçer. Bu akış �k� kolun tabanındak� sıvı basıncı eş�tle-  P 1  P 2
            n�nceye kadar devam eder. Sıvı akışı durduğunda kollardak� sıvı sev�yeler�
            eş�tlenm�ş olur. Görüldüğü g�b�  sıvılar da�ma basıncın büyük olduğu   Şek�l 2.13: Sıvı sev�yeler�
            yerden küçük olduğu yere doğru hareket eder.                            farklı b�leş�k kap


               Örnek

            Düşey kes�t� ver�len eş�t hac�m bölmel� b�leş�k kabın kollarında aynı
            c�ns sıvı vardır.

              K
               L

              M
                       Musluk
              N




            Musluk açılıp sıvı akışı durduğunda sıvının üst yüzey� hang� sev�-
            yede dengeye gel�r?                                                K

               Çözüm                                                          L
            Sol  koldak�  sıvının  tabanda  oluşturduğu  basınç,  sağ  taraftak�nden   M
            büyük olduğundan musluk açıldığında sol koldan sağ kola sıvı akışı         Musluk
            olur.                                                              N

            Her �k� koldak� sıvı sev�yes� şek�ldek� g�b� M sev�yes�ne geld�ğ�nde
            kolların tabanlarındak� sıvı basınçları eş�tlend�ğ� �ç�n sıvı akışı durur.


                                                                                        10. SINIF FİZİK     81
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18