Page 65 - Fizik 11 | 1.Ünite

KUVVET VE HAREKET

96. ÖRNEK

V x = 6 m/s V y = 3 m/s Şekildeki 1 kg kütleli x ve 2 kg kütleli y cisimleri sırasıyla

x y 6 m/s ve 3 m/s büyüklüğündeki hızlarla sürtünmesiz düz-
lemde tam esnek çarpışma yapmaktadır.

1 kg 2 kg Buna göre cisimlerin çarpışmadan sonraki hızlarınının
büyüklüğünü bulunuz.

ÇÖZÜM

Çizgisel momentumun korunumu denklemine göre

P x + P y = ' P x + ' P y olur. x cisminin hareket yönü (+) kabul edilerek
$ V x + $ V y = $ 'V x + + m . V y l
m x m y m x m y $ 'V y ( m . V - m . V = m . V' x y
y
x
y
x
x
. . + 2V y l denklemi elde edilir.
6 1 – 2 3 = 1V' x + 2V y l ( 0 = V' x
Esnek çarpışma yapan cisimlerden birinin çarpışmadan önceki ve sonraki hızlarının toplamı, diğerinin
çarpışmadan önceki ve sonraki hızlarının toplamına eşit olduğundan
V x + ' V x = V y + ' V y ( 6 + V' = -3 + V' ( 9 = V' - V' denklemi elde edilir.
y
X
x
y
Çizgisel momentum korunumu ve hız ile ilgili ifadelerden elde edi-
len denklemler ortak çözülerek Bilgi Notu
+ 2V y l ( 9 = V' - V' x ( 9 = 3V y l Eşit çizgisel
0 = V' x y
momentumlarla tek
V y l = 3 m/s bulunur. y cismi, 3 m/s büyüklüğünde hızla (+) yönde ha- boyutta (merkezî)

reket etmektedir. esnek çarpışma yapan cisimler,
çarpışmadan sonra kendi
= -6 m/s bulunur. x cismi, 6 m/s büyüklüğünde hızla (-) yönde ha- hızlarının büyüklüğünde
V' x
reket etmektedir. hızlarla geri döner.

75. ALIŞTIRMA

2m kütleli K cismi 3V büyüklüğünde ve 3m kütleli L cismi 2V bü- V K = 3V V L = 2V
yüklüğünde hızla şekildeki gibi sürtünmesiz yatay düzlemde hareket
etmektedir. 2m 3m
K L
Bir süre sonra cisimler bir boyutta esnek çarpışma yaptığına göre K
ve L cisimlerinin çarpışmadan sonraki hızlarının büyüklüğü kaç V olur?

ÇÖZÜM

167
167