Page 34 - Fizik 9 | 3.Ünite
P. 34

Halat  çekme  oyununda  takımların  bileşke  kuvvetlerinin  büyük-
                                              lükleri birbirinden farklı ise denge bozulur ve bileşke kuvveti büyük
                                              olan  takım  oyunu  kazanır.  Masa  ve  bilgisayar  örneğinde  masa,
                                              bilgisayarın  ağırlığını  dengeleyemeyecek  olursa  veya  bilgisayara,
                                              masaya  dışarıdan  bir  kuvvet  uygulanırsa  her  ikisi  de  devrilir.  Do-
                                              mino taşlarına da bir etki yapılırsa denge bozulur ve domino taşları
                                              düşmeye başlar. Her devrilen domino taşı bir sonrakinin dengesini
                                              bozarak  taşların  peşpeşe  devrilmesine  sebep  olur.  Denge  şartını
                                              bozan kuvvetlere dengelenmemiş kuvvetler denir. Dengelenme-
                                              miş kuvvetlerin etkisinde kalan cisim, bileşke kuvvet doğrultusunda
                                              ivmeli hareket eder.


                örnek soru                                    çözüm
                                                               Cismin hareket durumu hakkında yorum yapıla-
                Sürtünmesiz yatay zeminde durmakta olan
                                                               bilmesi için cisme etki eden net kuvvet bulun-
                cisme yatay yola paralel, büyüklükleri şekilde
                                                               malıdır. Bunun için aynı yönlü kuvvetler toplanır
                verilen kuvvetler etki etmektedir.
                                                               ve zıt yönlü kuvvetler birbirinden çıkartılır.
                           Sol                Sağ                       9 N               8 N
                          9 N                8 N
                                                                 13 N                              18 N
                   13 N                              18 N

                                                                       22 N                  26 N
                Buna göre cismin hareket durumu için ne
                söylenebilir?

                                                                                           4 N


                                                               4 N’lık kuvvetin etkisinde kalan cisim sağa
                                                               doğru hızlanarak hareket eder.



                   SIRA SİZDE 21


                      Sürtünmesiz yatay zeminde durmakta olan cisme yatay yola paralel, büyüklükleri şekilde
                      verilen iki kuvvet uygulanmaktadır.
                                   F =18 N                                           F =27 N
                                                                                      2
                                    1
                      Cismin üzerindeki kuvvetlerin dengelenmesi için cisme uygulanması gereken 3. kuvvetin
                      yönü ve büyüklüğü ne olmalıdır?




                   SIRA SİZDE 22


                      Yatay doğrultuda beş kuvvetin etkisinde kalan cisim dengededir.
                                           F =87 N                          F =93 N
                                            1                                3
                                              F =54 N                  F =62 N
                                               2                        4
                      Dört kuvvet şekilde gösterilen yönlerde ve değerde etki ettiğine göre beşinci kuvvet hangi
                      yönde ve kaç N’dır?




        138    HAREKET VE KUVVET                                                                                                                                                                                   HAREKET VE KUVVET
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39