Page 10 - Kimya 10 | 4.Ünite

Kimya Her Yerde
BİLİYOR MUSUNUZ?

Canlılarda çok sayıda polimer yapı bulunmaktadır: proteinler,
karbonhidratlar, DNA, RNA, lipidler, nükleik asitler, peptidler,
Görsel 4.1.15: DNA molekülü
polisakkaritler (glikojen, nişasta ve selüloz) gibi (Görsel 4.1.15).

GELECEĞİN NOBEL ÖDÜLÜ ADAYLARINA

Cizre Fen Lisesi öğrencisinin kimya alanında geliştirdiği “Polimerlerin Doğada Çözünme Süresini Düşür-
mek İçin Alternatif Bir Yöntemˮ projesi Uluslararası Genç Mucitler Proje Olimpiyatı’nda dünya ikincisi
olmuştur. Siz de seçtiğiniz çeşitli polimerlerin insan sağlığı ve çevre üzerine faydalarını ve zararlarını araş-
tırarak bir çalışma oluşturunuz.

Günlük yaşantıda yaygın olarak kullanılan polimerlere kauçuk,
polietilen (PE), polietilen teraftalat (PET), kevlar, polivinil klorür (PVC),
politetraflor eten (TEFLON) ve polistiren (PS) örnek olarak verilebilir.

Görsel 4.1.16: Lateks eldiven
Kauçuk
Kauçuk ağacı tropikal bir
Görsel 4.1.17: Naylon poşetler
ağaç türüdür. Kauçuk ağacının
kabuğuna çizikler atıldığında Polietilen (PE)
lateks olarak bilinen süt beya-
Polietilen, etilen monomeri- Görsel 4.1.18: Kevlardan yapılmış
zı bir sıvı elde edilir. Elde edilen kurşun geçirmez
nin polimerleşmesi sonucu elde
sıvı doğal kauçuğun başlıca kay- yelek
edilen sentetik bir polimerdir.
nağı olan bir polimerdir. Sentetik Kevlar
Üretim şartlarına göre fark-
kauçuk; petrol, kömür veya diğer
lı özellikte polietilen elde edile- Kevlar, amin ve asit klorürle-
hidrokarbonların çeşitli işlemler-
bilir. Polietilen; naylon poşet- rin tepkimesi sonucu elde edilen
den geçirilmesiyle elde edilir.
ler (Görsel 4.1.17), oyuncaklar, sentetik bir polimerdir.
Kauçuk; ayakkabı, pas-
ayakkabı tabanları, film, don- Kevlar; kurşun geçirmez ve
pas, döşeme malzemeleri, sağ-
durulmuş yiyecek paketleri, kab- yüksek sıcaklığa dayanıklı giysi
lık malzemeleri, oyuncak toplar,
lo kılıfları, boru, çöp sepeti, bazı (Görsel 4.1.18) yapımında, zırh-
temizlik ve ameliyat eldivenle-
giysiler ve çanta gibi çeşitli mal- lı araç gövdesi, uçak kanadı, gemi
ri (Görsel 4.1.16), ambalaj mal-
zemelerin üretiminde kullanılır. halatı, paraşüt ve dağcılık ipleri,
zemesi, poşet yapımında, telefon
fren balatası vb. gereçlerin yapı-
kablolarının yalıtımında kullanı-
mında kullanılır.
lır.

185