Page 30 - Kimya 11 | 6.Ünite

Kimyasal Tepkimelerde Denge
+
-
Tepkimede HI-I ve H O -H O konjuge asit baz çiftidir (Görsel
3
2
6.3.4).

+
-
HI-I konjuge asit-baz çifti H O -H O konjuge asit-baz çifti
3 2
Görsel 6.3.4: Konjuge asit baz çifti
Brönsted-Lowry, asit-baz tepkimesinde eşlenik asit-baz çifti aşağı-
daki gibi aynı numara verilerek gösterilebilir.
-
+
HI(g) + H O(s) H O (suda) + I (suda)
3
2
Asit 1 Baz 2 Asit 2 Baz 1
Asit 1 ile baz 1 ve asit 2 ile baz 2 eşlenik asit-baz çiftidir.
ÖRNEK VE ÇÖZÜM
1. Brönsted-Lowry tanımına göre aşağıdaki tepkimelerde bulunan konjuge asit-baz çiftlerini belirleyiniz.
-
a) NH + H O NH 4 + + OH
3
2
2- - -
b) H PO + CO 3 H PO + HCO
4
2
3
4
3
Çözüm
+ -
a) NH + H O NH 4 + OH tepkimesinde
2
3
H O, NH ’a proton verdiği için asit, NH ise proton aldığı için bazdır. Geri yöndeki tepkimede ise
2
3
3
+ -
NH 4 proton verdiği için asit, OH proton aldığı için bazdır.
-
NH + H O NH 4 + + OH
2
3
Baz Asit Asit Baz
-
Tepkimede NH ’ın eşlenik asidi NH 4 + , NH 4 + un eşlenik bazı ise NH ’tır. Aynı şekilde H O ve OH de
3
3
2
birbirinin eşlenik asit-bazı olduğu için aynı numara ile gösterilebilir.
-
NH + H O NH 4 + + OH
3
2
Baz 1 Asit 2 Asit 1 Baz 2
-
-
b) H PO + CO 3 2- H PO + HCO
2
3
4
4
3
-
Tepkimede H PO proton verdiği için asit, proton vererek dönüştüğü H PO ise konjuge bazıdır.
4
4
3
2
-
Geri tepkimede HCO proton verdiği için asit, CO 3 2- proton aldığı için bazdır.
3
-
H PO + CO 3 2- H PO + HCO 3 -
2
3
4
4
Asit 1 Baz 2 Baz 1 Asit 2
-
-
H PO ile H PO ve CO 3 2- ile HCO konjuge asit-baz çiftidir.
3
4
2
3
4
ÇÖZEREK ÖĞRENİN
Brönsted-Lowry tanımına göre aşağıdaki tepkimelerde bulunan konjuge asit-baz çiftlerini belirleyiniz.
-
-
a) HF + CN F + HCN
-
-
b) HCO + H O H CO + OH
2
3
3
2
-
+
c) HSO + H O H SO + H O
2
2
4
3
4
248