Page 101 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE 2 TEST
Ahlak Felsefesi

1. Toplumsal bir varlık olarak insan birtakım kurallara bağ- 3. Osiris antik Mısır metinlerinde adı geçen, kudretli bir
lı olarak davranışta bulunmaya bir noktada mecburdur. kraldır. Osiris, Mısırlıları tahıl, buğday, arpa yetiştiri-
Bu kurallar hukuk, din ya da gelenekler tarafından be- ciliğine yönlendirmiş, Mısır’a bereket getirmiş bu sa-
lirlenir. Toplum “iyi” ve “kötü” olanı büyük ölçüde belir- yede halkı tarafından çok sevilen bir kral olmuştur.
lemiştir ve üyelerinden buna uygun davranışlar bekler. Osiris’in dört kardeşi vardır, onlardan biri Seth’dir. Seth,
Bu çizilen çerçeve, konulan kurallar, belirlenmiş “iyi ve Osiris’ten nefret eder. Bir gün Osiris’i partiye davet
kötü” davranışlar ahlak kavramı ile açıklanabilir. Ancak eder. Partide 72 tane suikastçiyle birlikte onu tuzağa
felsefi bir disiplin olarak “ahlak felsefesi” ise söz konu- düşürerek bir tabuta hapseder, tabutu da Nil Nehri’nin
su kuralları tartışma konusu yapar. İyi, kötü, özgürlük, derinliklerine gönderir, Osiris boğularak yaşamını yitirir.
vicdan, erdem gibi kavramları irdeler. Ahlak felsefesinin Seth, öldürdüğü kardeşinin tahtını ele geçirmiştir.
amacı yeni ahlaki kurallar belirlemek değil ahlak alanı-
na ait konu ve kavramları incelemek, tartışmak, bunlara Bu hikâyede Osiris’in ve Seth’in davranışlarını açık-
açıklık getirmeye çalışmaktır. layan felsefi kavramlar sırasıyla aşağıdakilerden
hangisinde verilmiştir?
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi ahlak
A) Erdem - Sorumluluk
felsefesinin alanına girmez?
B) Ahlak yasası - Kötü
A) İyi davranışın belirleyici ölçütü kişiye sağladığı yarardır.
C) Vicdan - Sorumluluk
B) Kapalı kamusal alanlarda alçak sesle konuşulur.
D) İyi - Kötü
C) Yardımseverlik erdemli olmanın en önemli koşuludur.
E) Ahlaki eylem - Özgürlük
D) Haksızlığa uğramak haksızlık yapmayı meşru kılmaz.
E) Özgür iradenin olmadığı yerde sorumluluk da olmaz.

2. İyi ve kötü; ahlak, din ve felsefe alanları için ortak olma-
nın yanında bu alanlar için hayati öneme sahip kavram-
lardır. İyi, ahlaki bakımdan insanların yapması gereken
ve toplumca istenilen davranışlardır. Bu sebeple iyi, ah-
lak açısından değerlidir. Kötü ise toplumca istenilmeyen
ve olumsuz karşılanan davranışlar için kullanılır. Bu du-
rum toplumsal hayatta iyinin kötüye kıyasla daha fazla
tercih edilmesine yol açmaktadır. Ayrıca iyi ve kötünün,
bireylerin bakış açısı ile yaşam biçimine ve toplumların
kültürü ile yaşadığı çağa göre değişkenlik gösterdiği 4. W. Shakespeare “İnsanın Yedi Çağı” şiirinin bir bölü-
unutulmamalıdır. Kısacası iyi ya da kötü olarak belirtilen münde şöyle der: “Bütün dünya bir sahnedir… Ve bütün
durumların göreceli olduğu göz ardı edilmemelidir. erkekler ve kadınlar sadece bir oyuncu…” Bizde şairin
söylediklerine şunu ekleyelim; insanlar hayat sahnesin-
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine de oynadıkları rolleri kendileri seçemezler. Bu roller on-
ulaşılabilir? lara verilmiştir ve insanların rollerini oynamaktan başka
seçenekleri yoktur.
A) Bilgiden beslenen davranışlar iyi, bilgiden beslen-
meyen davranışlar kötüdür. Bu parça insan özgürlüğü ile ilgili görüşlerden
B) İyi ve kötü davranışlar toplumdan topluma farklılık hangisine uygundur?
göstermektedir.
A) Determinizm
C) Doğruluğundan emin olduğumuz davranışlar her B) Fatalizm
zaman iyidir.
C) İndeterminizm
D) Ölçülü olan davranış iyi iken, aşırıya kaçan davra-
nış kötüdür. D) Liberteryenizm
E) Mutluluk veren davranış iyi, vermeyen ise kötüdür. E) Otodeterminizm

99
99