Page 110 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE Din Felsefesi ÇÖZÜMLÜ SORULAR

7. Süreç teizmi olarak da bilinen bu görüş, yaradancılığın 8. el-Kindî’ye göre evren sonradan oluşmuştur. Onun
aşkınlık anlayışını, tüm tanrıcılığın da içkinlik görüşünün sonradan oluşmuş olması bir başlangıcının olduğunu
bir çeşit indirgemecilik olduğunu ve Tanrı-evren ilişki- gösterir. Ayrıca sonlu olan zamana bağlıdır ve bu ev-
sinin ortaya çıkardığı problemleri çözmeye çalışırken rendeki değişimi gözleyerek de anlaşılabilir. Böylece
evrenin sonlu olması demek zorunlu olarak onun son-
kolaycı bir açıklamaya yöneldiğini savunur. Oysa Tanrı
suz bir varlık yani Tanrı tarafından yaratıldığını kanıt-
hem değişmeyen ve hem de değişendir, hem mutlak
lar niteliktedir.
hem göreli, hem zamanın dışında ve hem de içindedir.
O, bir yönüyle sınırsız ve bir yönüyle de sınırlıdır. Büyük patlama teorisine göre evren çok büyük bir
potansiyel enerjinin yüksek sıcaklıkla patlayarak ki-
Bu parçada anlatılan Tanrı görüşü aşağıdakilerden netikleşmesiyle oluşmuştur. Böylece tekillikten ge-
hangisidir? nişlemeye doğru uzay zaman ortaya çıkmış ve evren
genişlemeye başlamıştır. Bu genişleme hâlâ devam
A) Agnostisizm etmektedir. Enerjiyle ortaya çıkan sıcaklığın denge-
lenmesiyle birlikte tersine tepkime gerçekleşecek,
B) Ateizm
kütle çekimiyle birlikte evren büzülecek ve tüm düzen
C) Deizm bozulacaktır.
D) Panenteizm Buna göre büyük patlama teorisini anlatan hangi
ifade el-Kindî’nin Tanrı’nın varlığına ilişkin kanıtını
E) Panteizm
destekler niteliktedir?
A) Potansiyel enerjinin büyüklüğü
Çözüm:
B) Evrenin oluşumunun enerjiyle açıklanıyor oluşu
Parçada anlatılan Tanrı görüşü Panenteizm’dir. Bu
Tanrı görüşüne göre Tanrı bir yönüyle evrene aşkın bir C) Büyük patlama anının yoğun ve yüksek bir sıcaklık-
yönüyle evrene içkindir. Tanrı bir yönüyle değişen bir la gerçekleşmesi
yönüyle değişmeyen sabit kalandır. Bir yönüyle mutlak D) Sıcaklığın dengelenmesi ile tersine tepkimenin ger-
bir yönüyle görelidir. O, bir yönüyle zamanının içinde çekleşerek tüm düzenin bozulacak olması
bir yönüyle dışındadır. Bu açılardan diğer Tanrı görüş-
E) Önceden var olan enerjinin patlayarak evreni oluş-
lerinden ayrılmaktadır. Bu nedenle doğru cevap D se-
turmaya başlaması
çeneğidir.
Diğer seçeneklerde yer alan kavramları açıklayalıam; Çözüm:
A) Agnostisizm: Tanrı’nın var olup olmadığının biline- el-Kindî’ye göre evrenin bir başlangıcının olması onun
meyeceğini savunan görüştür. zorunlu olarak sonsuz olan bir yaratıcı yani Tanrı ta-
rafından yaratıldığına bir kanıt niteliği taşımaktadır.
B) Ateizm: Tanrı’nın olmadığını savunan görüştür.
Büyük patlama teorisi evrenin oluşumunu açıklayan
C) Deizm: Tanrı’nın var olduğunu ama evrene aşkın güçlü bir teori olarak bilim dünyasında kabul görmüş bir
olduğunu, evreni bir kere yarattıktan sonra kenara çeki- açıklamadır.
lip onu kendi işleyişine bıraktığını savunur. Parçada büyük patlama teorisinde el-Kindî'nin tezini
E) Panteizm: Tanrı’nın var olduğunu ve evrene içkin destekler nitelikte olan ifadeyi bulmamız istenmektedir.
olduğunu savunur. Tanrı-evren ayrımını reddederek iki- A) Büyük patlama teorisine göre evren çok büyük bir
sinin özdeş olduğunu savunur. enerjinin patlamasıyla oluşmuştur. Burada enerjinin bü-
yüklüğünden bahsedilmektedir. el-Kindî’nin Tanrı’nın
varlığına dair sonlu ve sonsuzluk üzerinden kurduğu
Cevap: D
tezi destekler nitelikte değildir.
B) Bu seçenekte evrenin oluşumuna sebep olanın
enerji olduğundan bahsedilmektedir. Evet, doğrudur
fakat el-Kindî’nin sonsuzluk tezini destekler nitelikte bir
ifade geçmemektedir.
C) Büyük patlamayla birlikte kinetikleşen enerji çok
büyük bir sıcaklık açığa çıkarmıştır. Bu sıcaklık madde-
nin oluşumunu sağlayan ana unsurlardan bir tanesidir.
Büyük patlamanın çok yoğun ve yüksek bir sıcaklıkla
gerçekleşmesi el-Kindî’nin sonluluk ve sonsuzluk üzerin-
den kurduğu teziyle örtüşen nitelikte bir ifade değildir.

108 109