Page 110 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE Din Felsefesi ÇÖZÜMLÜ SORULAR

7. Süreç teizmi olarak da bilinen bu görüş, yaradancılığın 8. el-Kindî’ye göre evren sonradan oluşmuştur. Onun
aşkınlık anlayışını, tüm tanrıcılığın da içkinlik görüşünün sonradan oluşmuş olması bir başlangıcının olduğunu
bir çeşit indirgemecilik olduğunu ve Tanrı-evren ilişki- gösterir. Ayrıca sonlu olan zamana bağlıdır ve bu ev-
sinin ortaya çıkardığı problemleri çözmeye çalışırken rendeki değişimi gözleyerek de anlaşılabilir. Böylece
evrenin sonlu olması demek zorunlu olarak onun son-
kolaycı bir açıklamaya yöneldiğini savunur. Oysa Tanrı
suz bir varlık yani Tanrı tarafından yaratıldığını kanıt-
hem değişmeyen ve hem de değişendir, hem mutlak
lar niteliktedir.
hem göreli, hem zamanın dışında ve hem de içindedir.
O, bir yönüyle sınırsız ve bir yönüyle de sınırlıdır. Büyük patlama teorisine göre evren çok büyük bir
potansiyel enerjinin yüksek sıcaklıkla patlayarak ki-
Bu parçada anlatılan Tanrı görüşü aşağıdakilerden netikleşmesiyle oluşmuştur. Böylece tekillikten ge-
hangisidir? nişlemeye doğru uzay zaman ortaya çıkmış ve evren
genişlemeye başlamıştır. Bu genişleme hâlâ devam
A) Agnostisizm etmektedir. Enerjiyle ortaya çıkan sıcaklığın denge-
lenmesiyle birlikte tersine tepkime gerçekleşecek,
B) Ateizm
kütle çekimiyle birlikte evren büzülecek ve tüm düzen
C) Deizm bozulacaktır.
D) Panenteizm Buna göre büyük patlama teorisini anlatan hangi
ifade el-Kindî’nin Tanrı’nın varlığına ilişkin kanıtını
E) Panteizm
destekler niteliktedir?

A) Potansiyel enerjinin büyüklüğü
B) Evrenin oluşumunun enerjiyle açıklanıyor oluşu
Çözüm:
C) Büyük patlama anının yoğun ve yüksek bir sıcaklık-
Parçada anlatılan Tanrı görüşü Panenteizm’dir. Bu la gerçekleşmesi
Tanrı görüşüne göre Tanrı bir yönüyle evrene aşkın bir
D) Sıcaklığın dengelenmesi ile tersine tepkimenin ger-
yönüyle evrene içkindir. Tanrı bir yönüyle değişen bir
çekleşerek tüm düzenin bozulacak olması
yönüyle değişmeyen sabit kalandır. Bir yönüyle mutlak
bir yönüyle görelidir. O, bir yönüyle zamanının içinde E) Önceden var olan enerjinin patlayarak evreni oluş-
bir yönüyle dışındadır. Bu açılardan diğer Tanrı görüş- turmaya başlaması
lerinden ayrılmaktadır. Bu nedenle doğru cevap D se- Çözüm:
çeneğidir.
el-Kindî’ye göre evrenin bir başlangıcının olması onun
Diğer seçeneklerde yer alan kavramları açıklayalıam; zorunlu olarak sonsuz olan bir yaratıcı yani Tanrı ta-
A) Agnostisizm: Tanrı’nın var olup olmadığının biline- rafından yaratıldığına bir kanıt niteliği taşımaktadır.
meyeceğini savunan görüştür. Büyük patlama teorisi evrenin oluşumunu açıklayan
güçlü bir teori olarak bilim dünyasında kabul görmüş bir
B) Ateizm: Tanrı’nın olmadığını savunan görüştür.
açıklamadır.
C) Deizm: Tanrı’nın var olduğunu ama evrene aşkın Parçada büyük patlama teorisinin el-Kindî’nin tezine
olduğunu, evreni bir kere yarattıktan sonra kenara çeki- dayanak oluşturan ifadeyi bulmamız istenmektedir.
lip onu kendi işleyişine bıraktığını savunur.
A) Büyük patlama teorisine göre evren çok büyük bir
E) Panteizm: Tanrı’nın var olduğunu ve evrene içkin enerjinin patlamasıyla oluşmuştur. Burada enerjinin bü-
olduğunu savunur. Tanrı-evren ayrımını reddederek iki- yüklüğünden bahsedilmektedir. el-Kindî’nin Tanrı’nın
sinin özdeş olduğunu savunur.
varlığına dair sonlu ve sonsuzluk üzerinden kurduğu
tezi destekler nitelikte değildir.
Cevap: D B) Bu seçenekte evrenin oluşumuna sebep olanın
enerji olduğundan bahsedilmektedir. Evet, doğrudur
fakat el-Kindî’nin sonsuzluk tezini destekler nitelikte bir
ifade geçmemektedir.
C) Büyük patlamayla birlikte kinetikleşen enerji çok
büyük bir sıcaklık açığa çıkarmıştır. Bu sıcaklık madde-
nin oluşumunu sağlayan ana unsurlardan bir tanesidir.
Büyük patlamanın çok yoğun ve yüksek bir sıcaklıkla
gerçekleşmesi el-Kindî’nin sonluluk ve sonsuzluk üzerin-
den kurduğu teziyle örtüşen nitelikte bir ifade değildir.

108 109