Page 173 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE
P. 173
MÖ 6. Yüzyıl-MS 2. Yüzyıl'da Felsefe
ÇÖZÜMLÜ SORULAR FELSEFE
9. İnsanların tamamının akıllı varlıklar olduklarına, onla- 10. Aristoteles Nikamakos’a Etik adlı eserinde şöyle demiş-
rın söz konusu rasyonalitenin bir sonucu olarak, doğru tir: “Adil işler yaparak kişi adil, ölçülü işler yaparak kişi
ahlaki bilgi yardımıyla özerk bireyler hâline gelebilecek- ölçülü olur sözü yerindedir. Bunları yapmayınca da hiç
lerine inanan Sokrates, öncelikle insanlara içinde bu- kimsenin hiçbir zaman iyi olması söz konusu olamaz.
lundukları derin bilgisizliklerini, sonra da bu etik bilgiye Ne var ki insanların çoğu bunu yapmıyor, söze sığınıp
nasıl erişilebileceklerini göstermek için bir felsefi yön- felsefe yaptıklarını, böylece de erdemli olacaklarını sa-
tem geliştirmiştir. Atinalıların sorgulanmamış hayatları nıyorlar; doktorları dikkatle dinleyen, ama onların yap
içinde, ilkesiz ve doğru olmayan ya da sözde değerle- dediklerinden hiçbirini yapmayan hastalara benzer bir
re inanmış olarak yaşadıklarını tespit eden Sokrates, şey yapıyorlar. Böyle tedavi görmekle nasıl bunların be-
Atinalıların hakiki değerlere, ruhun değerlerine erişebil- deni iyileşmeyecekse, onların ruhları da böyle felsefe
melerinin, ruhlarına gereken özeni göstermelerinin sağ- yapmakla iyi olmayacaktır.”
lanabilmesi için önce onlara bilgisizliklerini göstermek
gerektiği sonucuna ulaşmıştır. Bu parçada vurgulanmak istenen yargı aşağıdaki-
lerden hangisidir?
Bu parçada anlatılanlar aşağıdaki kavramlardan
A) Bireyler erdemler üzerine teorik sorgulamalar
hangisine yönelik açıklama niteliğindedir?
yapmalıdır.
A) Metodik şüphe
B) Erdem üzerine ideal fikirler üretebilenler felsefe
B) Fenomenolojik yaklaşım yapabilir.
C) Maiotik (doğurtma) yöntem C) Bir amaca yönelik yapılan eylemler ahlaki olarak
değerlidir.
D) Bilimsel yaklaşım
D) Bireyin özgür iradesiyle yöneldiği eylemler ahlaki
E) Kozmolojik yaklaşım
nitelik taşır.
Çözüm:
E) Ahlaki değerler gündelik yaşama aktarıldığında
A) R. Descartes'in şüpheyi araç olarak kullandığı doğ- anlam kazanır.
ruya ulaşma yöntemidir. Parçada metodik şüphe yön- Çözüm:
temine yönelik bir açıklama yoktur.
Parçada Aristoteles’in ahlak ile ilgili görüşleri anlatılmış
B) Fenomenolojik yaklaşım; Çağdaş düşünür E. Husserl
ve parçadan hareketle vurgulanmak istenen yargıyı
tarafından varlığın özüne (numene) ulaşmak için kullan-
bulmamız istenmiştir.
dığı yöntemdir. Parçada bu yönteme ilişkin bir açıklama
yapılmamıştır. A) Parçada erdemlerin teorik olarak sorgulanması de-
ğil, gündelik yaşamda davranışa dönüşmesi gerektiği
C) Sokrates bilginin zihinde doğuştan bulunduğunu ve
insanın bu bilgiye ulaşabileceklerini ifade eder. Bunun vurgulanmıştır.
gerçekleşebilmesinin ilk adımı insanın sahip olduğu bil- B) Parçada insanların sadece konuşup bu şekilde
gilerin doğruluğunu sorgulamasıdır. Bu sorgulamadan erdemli olacaklarını zannettikleri, fakat erdemin bu de-
sonra insan doğuştan sahip olduğu bilgileri açığa çıka- ğerleri yaşamının içine dahil etmesi ve eyleme dönüş-
rır. Bu yöntem Maiotik (doğurtma) yöntemidir. türmesi olduğu vurgulanmıştır.
D) Bilimsel yaklaşım; 15-16. yüzyıl dönemlerinde bilim C) Parçada insanların ahlaki değerleri yaşamın içinde
insanları tarafından başlatılan bilimsel devrimden sonra uygulaması, davranışa dönüştürmesi gerektiği vurgu-
doğayı, varlığı ya da evreni, olgusal olarak ele alma bi- lanmıştır. Bir amaca yönelik yapılan eylemin ahlaki ba-
çimin ifade etmek için kullanılır. kımdan değerli olduğuna dair bir vurgu yapılmamıştır.
E) Kozmolojik yaklaşım; Özellikle Orta Çağ filozofları D) Parçada insanların değerler üzerine felsefe yaptık-
tarafından evrenin kendisinden ya da evrendeki olaylar- ları hâlde bu değerleri yaşamda eyleme dönüştürme-
dan hareketle Tanrı’nın varlığını ortaya koymak için öne meleri eleştirilmiştir. Eylemin ahlaki nitelik taşıması için
sürülen argümanlardan biridir. özgür iradeyle yapılması gerektiğine ilişkin bir vurgu
yapılmamıştır.
Cevap: C
E) Parçada insanın adil işler yaparak adil, ölçülü iş-
ler yaparak ölçülü olacağı yani insanın ahlaki değerleri
yaşamında davranışa dönüştürdüğünde eyleminin iyi
olacağı vurgulanmıştır.
Cevap: E
171
