Page 173 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE
P. 173
MÖ 6. Yüzyıl-MS 2. Yüzyıl'da Felsefe
ÇÖZÜMLÜ SORULAR FELSEFE
9. İnsanların tamamının akıllı varlıklar olduklarına, onla- 10. Aristoteles Nikamakos’a Etik adlı eserinde şöyle demiş-
rın söz konusu rasyonalitenin bir sonucu olarak, doğru tir: “Adil işler yaparak kişi adil, ölçülü işler yaparak kişi
ahlaki bilgi yardımıyla özerk bireyler hâline gelebilecek- ölçülü olur sözü yerindedir. Bunları yapmayınca da hiç
lerine inanan Sokrates, öncelikle insanlara içinde bu- kimsenin hiçbir zaman iyi olması söz konusu olamaz.
lundukları derin bilgisizliklerini, sonra da bu etik bilgiye Ne var ki insanların çoğu bunu yapmıyor, söze sığınıp
nasıl erişilebileceklerini göstermek için bir felsefi yön- felsefe yaptıklarını, böylece de erdemli olacaklarını sa-
tem geliştirmiştir. Atinalıların sorgulanmamış hayatları nıyorlar; doktorları dikkatle dinleyen, ama onların yap
içinde, ilkesiz ve doğru olmayan ya da sözde değerle- dediklerinden hiçbirini yapmayan hastalara benzer bir
re inanmış olarak yaşadıklarını tespit eden Sokrates, şey yapıyorlar. Böyle tedavi görmekle nasıl bunların be-
Atinalıların hakiki değerlere, ruhun değerlerine erişebil- deni iyileşmeyecekse, onların ruhları da böyle felsefe
melerinin, ruhlarına gereken özeni göstermelerinin sağ- yapmakla iyi olmayacaktır.”
lanabilmesi için önce onlara bilgisizliklerini göstermek
gerektiği sonucuna ulaşmıştır. Bu parçada vurgulanmak istenen yargı aşağıdaki-
lerden hangisidir?
Bu parçada anlatılanlar aşağıdaki kavramlardan
A) Bireyler erdemler üzerine teorik sorgulamalar
hangisine yönelik açıklama niteliğindedir?
yapmalıdır.
A) Metodik şüphe
B) Erdem üzerine ideal fikirler üretebilenler felsefe
B) Fenomenolojik yaklaşım yapabilir.
C) Maiotik (doğurtma) yöntem C) Bir amaca yönelik yapılan eylemler ahlaki olarak
değerlidir.
D) Bilimsel yaklaşım
D) Bireyin özgür iradesiyle yöneldiği eylemler ahlaki
E) Kozmolojik yaklaşım
nitelik taşır.
Çözüm:
E) Ahlaki değerler gündelik yaşama aktarıldığında
A) R. Descartes'in şüpheyi araç olarak kullandığı doğ- anlam kazanır.
ruya ulaşma yöntemidir. Parçada metodik şüphe yön- Çözüm:
temine yönelik bir açıklama yoktur.
Parçada Aristoteles’in ahlak ile ilgili görüşleri anlatılmış
B) Fenomenolojik yaklaşım; Çağdaş düşünür E. Husserl
ve parçadan hareketle vurgulanmak istenen yargıyı
tarafından varlığın özüne (numene) ulaşmak için kullan-
bulmamız istenmiştir.
dığı yöntemdir. Parçada bu yönteme ilişkin bir açıklama
yapılmamıştır. A) Parçada erdemlerin teorik olarak sorgulanması de-
ğil, gündelik yaşamda davranışa dönüşmesi gerektiği
C) Sokrates bilginin zihinde doğuştan bulunduğunu
ve insanların bu bilgiye ulaşabileceklerini ifade eder. vurgulanmıştır.
Bunun gerçekleşebilmesinin ilk adımı insanın sahip B) Parçada insanların sadece konuşup bu şekilde
olduğu bilgilerin doğruluğunu sorgulamasıdır. Bu sor- erdemli olacaklarını zannettikleri, fakat erdemin bu de-
gulamadan sonra insan doğuştan sahip olduğu bilgileri ğerlerin yaşamın içine dahil edilmesi ve eyleme dönüş-
açığa çıkarır. Bu yöntem Maiotik (doğurtma) yöntemi- türülmesi olduğu vurgulanmıştır.
dir.
C) Parçada insanların ahlaki değerleri yaşamın içinde
D) Bilimsel yaklaşım; 15-16. yüzyıl dönemlerinde bilim uygulaması, davranışa dönüştürmesi gerektiği vurgu-
insanları tarafından başlatılan bilimsel devrimden sonra lanmıştır. Bir amaca yönelik yapılan eylemin ahlaki ba-
doğayı, varlığı ya da evreni, olgusal olarak ele alma bi- kımdan değerli olduğuna dair bir vurgu yapılmamıştır.
çimini ifade etmek için kullanılır.
D) Parçada insanların değerler üzerine felsefe yaptık-
E) Kozmolojik yaklaşım; Özellikle Orta Çağ filozofları ları hâlde bu değerleri yaşamda eyleme dönüştürme-
tarafından evrenin kendisinden ya da evrendeki olaylar- meleri eleştirilmiştir. Eylemin ahlaki nitelik taşıması için
dan hareketle Tanrı’nın varlığını ortaya koymak için öne özgür iradeyle yapılması gerektiğine ilişkin bir vurgu
sürülen argümanlardan biridir. yapılmamıştır.
Cevap: C E) Parçada insanın adil işler yaparak adil, ölçülü iş-
ler yaparak ölçülü olacağı yani insanın ahlaki değerleri
yaşamında davranışa dönüştürdüğünde eyleminin iyi
olacağı vurgulanmıştır.
Cevap: E
171
