Page 169 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE
P. 169
FELSEFE ÇÖZÜMLÜ
MÖ 6. Yüzyıl-MS 2. Yüzyıl'da Felsefe SORULAR
1. Felsefi düşünceleri ve onların gelişim sürecini hakkıy- 2. Felsefe, insanlığın ortak mirasının bir ürünüdür. Her
la kavrayabilmemiz, onları tarihi süreçleri içinde anla- medeniyet felsefenin gelişimine katkı sağlamıştır.
mamızdan, bu da felsefe tarihini bilmemizden geçer. Bu medeniyetler; Hint, Mısır, İran, Sümer, Babil, Çin,
Peki felsefe tarihi nerede, ne zaman başladı? İnsan Mezopotamya ve Antik Yunan’dır. Ancak felsefe bu me-
ne zaman evreni ve kendisini anlama uğraşına girdiy- deniyetler arasında Antik Yunan’da sistemli hâle gelmiş-
se, efsanelere dayalı açıklamalara şüpheyle yaklaşıp tir. Bulunduğu coğrafi konum nedeniyle oluşan kültürel
onları eleştirdiyse o zaman başladı diyebiliriz. Örneğin
İlk Çağ’da Hint dini Brahman’ın kurallarını içeren veda etkileşim, demokrasinin uygulanması, düşünce özgürlü-
kitaplarında evrenin başlangıcı sorgulanmış, İran’daki ğünün olması ve mitolojik düşüncelerden uzaklaşılması
Zerdüşt inancına bağlı evren görüşü ahlak alanının felsefi düşüncenin Antik Yunan’da ön plana çıkmasını
temel kavramları iyi ve kötünün çatışmasına dayan- sağlamıştır.
dırılmıştır. Ancak felsefe tarihinin bu ve benzeri me-
deniyetlerin bilgi birikimlerinin de katkısıyla mitolojik Buna göre aşağıdakilerden hangisi felsefenin
açıklamalardan sıyrılıp rasyonel açıklamalara yönelen Antik Yunan'da ön plana çıkma nedenlerinden biri-
Yunanlılarla başladığı kabul edilir. si değildir?
Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine A) Kültürel zenginliğin olması
ulaşılabilir? B) Mistisizmden uzaklaşılması
A) Felsefe tarihini başlatan uygarlık Hint uygarlığıdır. C) Özgür düşünce ortamının olması
B) Felsefe tarihi için bir başlangıç noktası belirlemek D) Ticaret yapılan bir bölgede olması
olanaksızdır.
E) Merkezi bir otoritenin olması
C) Felsefe tarihi mitosların akla dayalı olarak sorgulan-
ması ile başlamıştır.
D) Doğu medeniyetleri akla dayalı açıklamalara ulaşıl- Çözüm:
masını geciktirmiştir.
Parçada felsefeye katkısı olan farklı medeniyetler veril-
E) Felsefe, her kültür için kendi içinde kabul edilen ayrı miştir. Antik Yunan'da ön plana çıkma nedenleri arasın-
bir başlangıç tarihine sahiptir. da; coğrafi konumun etkisi, sistem getirilmesi, kültürler
arası etkileşimin olması, yönetim biçimi olarak özgür
Çözüm:
düşünmeyi olanaklı hâle getiren demokrasinin uygulan-
Parçada felsefenin ortaya çıkışı ile ilgili bir açıklama ması ve mitolojik düşüncelerden uzaklaşılması vurgu-
verilmiş, parçadan ulaşılabilecek seçeneği bulmamız lanmıştır. Soruda, bu nedenlerden olmayan seçeneği
istenmiştir. Seçeneklere bakalım:
bulmamız istenmektedir.
A) Parçada Hint dini Brahman’ın kurallarını içeren A) Kültürel zenginlik: Farklı kültürel değerlerin bir ara-
Veda kitaplarında evrenin başlangıcının sorgulandığı
söylenmiş ancak bunun felsefe tarihini başlattığı bilgisi da bulunmasıdır. Parçada kültürel etkileşimin olduğu
verilmemiştir. verilmiştir, bu da kültürel zenginliğin olduğunu gösterir.
B) Parçada “Yunanlılarla başladığı kabul edilir.” ifade- B) Mistisizm: Doğaüstü güçlere dayanan ve gizemcilik
si yer aldığından bu seçeneğe ulaşılamaz. anlamına gelen dinsel bir dünya görüşüdür. Parçada mi-
tolojik düşüncelerden uzaklaşılmasından bahsedilmiştir.
C) Parçadan ulaşılabilen doğru cevap seçeneği C’dir.
Parçada “felsefenin mitolojik açıklamalardan sıyrılıp C) Özgür düşünce ortamının olması, demokratik bir
rasyonel açıklamalara yönelen Yunanlılarla başladığı ortamda mümkündür. Parçada demokrasinin uygulan-
kabul edilir.” ifadesiyle vurgulanan budur. Rasyonel dığından bahsedilmiştir.
açıklama akla dayalı olma demektir.
D) Ticaret yapılan bir bölgede olması, coğrafi konumu ne-
D) Parçada Doğu medeniyetlerinin dini içerikli görüş- deniyle kültürel etkileşimin olmasına dayandırılmaktadır.
ler geliştirdiklerinden bahsedilmiş ancak bunun akla
dayalı açıklama yapılmasını geciktirdiğinden söz edil- E) Antik Yunan’da merkezi bir otoriteye dayalı yönetim
memiştir. Hatta felsefenin “Ancak felsefe tarihinin bu ve yoktur. Demokrasinin olduğu bir yönetim şekli vardır.
benzeri medeniyetlerin bilgi birikimlerinin de katkısıyla” Dolayısıyla merkezi otoritenin olması felsefenin Antik
ortaya çıktığı belirtilmiştir. Yunan medeniyetinde ön plana çıkma nedeni değildir.
E) Parçada felsefenin “Yunanlılarla başladığı kabul Cevap: E
edilir.” ifadesiyle üzerinde uzlaşılmış bir başlangıcının
kabul edildiği belirtilmiştir.
Cevap: C
167
