Page 170 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

MÖ 6. Yüzyıl-MS 2. Yüzyıl'da Felsefe
FELSEFE

3. Aristoteles, Milet Okulu temsilcileri olan Thales, Anaximan- 4. Antik Felsefe’nin Doğa Felsefesi veya Presokratik
dros ve Anaximenes’i “fizikçiler” olarak adlandırmıştır. Felsefe olarak sınıflanan ilk döneminde, filozoflar do-
Doğa filozofları olarak da bilinen bu filozoflar MÖ 6. yüzyıl- ğaya yönelmiştir. Aristoteles’in kendilerine ilk natüralist-
da mitolojik düşünceleri bir kenara bırakmış, açıklamalarını ler dediği bu ilk doğa filozofları, her şeyden önce bir
akla ve gözleme dayandırmış, evrenle ilgili hakikatleri, yine görünüş-gerçeklik ayrımı yapmış ve görünüşlerin ya da
evrende aramak gerektiği fikrini savunmuşlardır. Evrene fenomenlerin gerisinde, keyfilik ve gelişigüzelliğin de-
yönelik arayışları, onları astronomi ve coğrafya gibi alan- ğil de temel ve düzenli bir yapının var olduğuna inan-
lara taşımış; gezegenlerin hareketleri, haritacılık, dünyanın mışlardı; Presokratikler bununla da kalmayıp doğanın
şekli ve yapısı ile ilgili çalışmalar yapmışlardır. Doğa ile il- kendi içinde kapalı bir sistem meydana getirdiğini sa-
gili açıklamaları çocuksu bir gözleme dayansa da mitolojik vunarak, doğaya ilişkin açıklamanın yine doğanın kendi
açıklamaları bir tarafa bırakmaları, felsefenin sağlam adım- içinde aranması gerektiğini ileri sürmüşlerdi.
larının başlangıcıdır.
Bu parçada yer alan görüşler aşağıdaki felsefi
Parçadan yola çıkılarak aşağıdakilerden hangisine
ulaşılamaz? problemlerden hangisi ile ilgilidir?
A) Ahlakın ilkesi
A) Milet Okulu filozofları bilimsel çalışmalar yapmışlardır.
B) Bilginin kaynağı
B) Miletli filozoflar felsefenin sistematik dönemini
başlatmıştır. C) Arkhe sorunu
C) İlk filozoflar düşüncenin yönünü mitostan logosa D) Tümeller tartışması
çevirmiştir.
E) Yorum sorunu
D) Gözlem ilk filozofların varlığa yönelirken takındıkları
tavırdır. Çözüm:
E) Doğa filozofları açıklamalarında varlıktan hareket Parçada felsefenin Antik Yunan’da ortaya çıktığı dönem
etmişlerdir. işaret edilerek varlık, evren ve doğa üzerine rasyonel,
eleştirel ve sistemli bir düşünmeyle felsefenin başladığı
Çözüm:
anlatılmak istenmiştir.
Parçada Thales tarafından kurulan, “Doğa felsefesi”
olarak adlandırılan felsefi eğilimin öncüsü Milet Okulu A) Parçada ilk filozofların ahlak üzerine değil doğa,
ve filozofları hakkında bilgi verilmiştir. evren ve varlık üzerine felsefe yaptıklarından bahse-
dilmiştir.
Seçenekleri değerlendirdiğimizde;
B) Bilgi felsefesinin temel problemlerinden biridir.
A) Anaximandros’un çizdiği yeryüzü haritaları ve
Anaximenes’in astronomi çalışmaları ilk filozofların bi- İnsan mutlaka bilgiye nasıl ulaşabileceğini anlamaya
limle ilgilenmelerine örnektir. Seçenek “Evrene yönelik ve açıklamaya çalışır. Metinde bu probleme ilişkin bir
arayışları, onları astronomi ve coğrafya gibi alanlara açıklama yapılmamıştır.
taşımış; gezegenlerin hareketleri, haritacılık, dünyanın C) Parçada yapılan açıklamalar arkhe sorununa yöne-
şekli ve yapısı ile ilgili çalışmalar yapmışlardır.” ifade- liktir. Zira felsefe Antik Yunan’da doğa, evren ve varlık
siyle parçada yer almıştır.
üzerine sistemli düşünmeyle başlamıştır. İlk filozoflar do-
B) Milet Okulu filozofları varlık konusunu ele almıştır. ğanın, evrenin ya da varlığın gerisindeki temel ilke ya da
Felsefenin sistematik dönemi ise bilgiden ahlaka, si- maddenin ne olduğu sorusuna cevap aramışlardır.
yasetten sanata bütün alanlarda tutarlı ve bütünlükçü
görüşler ortaya koyan Platon’la başlar. Doğru cevap “B” D) Tümeller kavramı bir sınıfı oluşturan, bütün üyeleri
seçeneğidir. içine alan genel kavramları işaret etmek için kullanılır.
MS 2-15. yüzyılda ise tümel kavramların ne olduğu,
C) Mitos efsanevi kavram, kişi ya da durumu; logos
ise aklı işaret etmektedir. Seçenek parçada “bu filozof- nesnede mi nesnelerden bağımsız mı bulunduğu tar-
lar MÖ 6. yüzyılda mitolojik düşünceleri bir kenara bı- tışması; Tanrı’da bulunup bulunmadığı tartışmasıyla
rakmış” ifadesiyle yer almıştır. mantık, bilgi ve inanç açısından yeniden şekillenmiştir.
Verilen parça bununla ilgili değildir.
D) Seçenek “açıklamalarını akla ve gözleme dayan-
dırmış” ve “ Doğa ile ilgili açıklamaları çocuksu bir E) Yorum sorunu hermeneutik akımını ortaya çıkar-
gözleme dayansa da” ifadeleriyle parçada yer almıştır. mıştır. Hermeneutik insanın söze eylemlerinin oluştur-
Ayrıca Aristoteles’in “fizikçiler” benzetmesi, ilk filozofla- duğu ürün ve yapıların anlamına yönelik yorumlama ile
rın gözleme yönelik tavırlarını vurgular niteliktedir. ilgilidir. Tek Tanrılı dinlerde özellikle kutsal metinlerin
E) Doğa filozofları “Varlığın ana maddesi nedir?” so- yorumlanması veya peygamberin söz ve davranışları-
rusuna yanıt aramıştır. Parçada geçen “evrenle ilgili nın anlaşılması şeklinde ortaya çıkmış ve zamanla tüm
hakikatleri, yine evrende aramak gerektiği fikrini savun- metinlerde uygulanır olmuştur. Parçada buna ilişkin bir
muşlardır.” ifadesi seçeneği yansıtmaktadır. açıklama yoktur.
Cevap: B
Cevap: C

168 169