Page 174 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

MÖ 6. Yüzyıl-MS 2. Yüzyıl'da Felsefe
FELSEFE

11. Sokrates ile aynı zamanda yaşamış olan Sofistler, reto- 12. İnsanın iyiliğe ve mutluluğa ulaşmasının koşulu, ne oldu-
rik ve siyaset gibi alanlarda para karşılığı ders veren bil- ğunun ve yaşamsal yolculuğunun amacının bilinmesidir. İyi
ge kişilerdir. Protagoras, bilinen Sofist filozoflardan biridir. olanın bilgisine sahip olan insan iyi olana yönelir. Dürüstlük,
Düşüncelerinde herkes için genel- geçer bilgilerin olama- doğruluk, adalet ve ölçülülük gibi değerler bilinip, içselleşti-
yacağını, duyulara dayalı olan bilgilerin kişiye göre değişti- ğinde bunlar insanı yaşamda mutluluğa götürecek araçlar
ğini savunur. Bu görüşünü sadece bilgi alanında değil, aynı hâline gelecektir. Kendini bilen ve tanıyan insan da neyin iyi
zamanda ahlak alanında da sürdürerek evrensel bir ahlak neyin kötü olduğunun farkındalığı içinde seçimlerini yapabi-
yasasının mümkün olamayacağını belirtir. Düşüncesini lecektir.
“İnsan her şeyin ölçüsüdür.” yargısıyla özetler.
Bu parçada vurgulanmak istenen asıl yargı aşağıdaki-
Parçadan hareketle Protagoras ile ilgili aşağıdaki lerden hangisidir?
yargıların hangisine ulaşılabilir?
A) Etik değerler gündelik yaşama katkılarıyla değerlendirilir.
A) Ahlak yasaları herkes için geçerli olabilir.
B) Epistemolojik yetkinlik bireyde erdemle ilgili bilinç
B) Doğru bilgi kişiden kişiye göre değişir. oluşturur.
C) Genel geçer doğru bilgiye ulaşılabilir. C) İnsanın yaşamın ereğini araması onu mutluluğa götürür.
D) Ahlakın temelinde erdem vardır. D) Haz ve mutluluk ahlaki eylemin biricik amacıdır.

E) Doğru bilginin kaynağı akıldır. E) İyi ve kötü eylemin bilgisine her insan ulaşır.
Çözüm:
Çözüm: Parçada vurgulanmak istenen yargıyı bulmamız isten-
mektedir. Seçeneklere bakalım;
Parçada Sofist filozoflardan Protagoras’ın, herkes için ge-
çerli olacak mutlak doğru bilgi ve evrensel bir ahlak yasa- A) “Etik değerler gündelik yaşama katkılarıyla değerlen-
sının mümkün olamayacağına yönelik görüşü verilmiştir. dirilir.” Parçada insanların etik değerleri bilmesinin onu iyi
Bilgi de ahlak da kişiye göre değişkenlik göstermektedir. olana yönelteceği belirtilmiştir. Bu değerlerin gündelik ya-
Bu görüş rölativizm (görecelilik) olarak adlandırılır. şamdaki işlevlerine ilişkin bir vurgu parçada yer almamıştır.
A) Protagoras'a göre ahlak yasaları herkes için geçerli B) “Epistemolojik yetkinlik bireyde erdemle ilgili bilinç oluş-
olamaz, kişiye göre değişir. turur.” Parçada ahlaki değerlerin bigisine sahip olan ve bu
değerleri içselleştiren insanların kendini bileceği ve neyin iyi
B) Doğru bilgi kişiden kişiye göre değişir yargısı
Protagoras’ın görüşüyle örtüşen ifadedir. ve kötü olduğunun farkındalığı yani bilinciyle seçim yapacağı
vurgulandığı için doğru cevap "B" seçeneğidir.
C) Genel- geçer ifadesi herkes için geçerli olan bilgiler için
Epistemoloji, bilme ve bilgi fenomeni üzerine odaklanır.
kullanılmaktadır. Protagoras’ın düşüncesinin karşıtıdır.
C) Parçada insanın iyiye ve mutluluğa ulaşabilmesi için
D) Ahlakın temelinde erdem olduğuna yönelik olarak her
kendisinin ne olduğunun ve yaşamsal yolculuğunun ama-
hangi bir bilgi verilmemiştir.
cını bilmesi gerektiği belirtilmiştir. Yani parçada bireysel
E) Doğru bilginin kaynağının akıl olduğunu savunan görüş olarak yaşamın amacının bilinmesi vurgusu hakimdir.
rasyonalizm(akılcılık)dir. Ancak Protagoras rölativizmi savun-
maktadır. D) Parçada bilginin insanı erdeme götüreceği ve erdem-
Cevap: B li olan insanın da yaşamda mutlu olacağı belirtilmiştir. O
hâlde mutluluk eylemin biricik amacı değil, erdemli olan
insanın eyleminin sonucunda elde ettiği kazanç olacaktır.
E) Parçada iyi olanı bilen insanın iyi olana yöneleceği
vurgulanmıştır. O hâlde her insan değil bilen insan iyi ve
kötüyü ayırt etme yetisine sahip olacaktır.
Cevap: B

173
172 173