Page 180 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

MÖ 6. Yüzyıl-MS 2. Yüzyıl'da Felsefe
FELSEFE 2. TEST

6. Sokrates: “Herkesin doğru kabul edeceği bilgiler de- 8. Platon'un gözünden Atina, kanılarla yönetildiğinden bo-
ney ve tecrübe ile edinilmez. Bu nedenle öğretmenler zulmuştur. Bu yüzden kendi doğasına uygun düzenlen-
memiş bir toplumdur. Platon açısından salt formu bilen,
öğrencilerine yeni bir şey öğretmez, sadece doğuştan
biçimsiz toplumu biçimlendirecektir. Böyle bakıldığında
var olan bilgiyi açığa çıkarır.”
doğru politik eylem, biçimsiz toplumu düzeltmek, doğ-
rultmak ve değiştirerek kalıba sokmak olacaktır. Bunun
Platon: “Akıl doğru bilgiye ulaşmak için idealara, idea- için bir kalıp, yani model gerekmektedir. Filozof, bu ka-
ların bilgisinin olduğu kendine dönmelidir. Bu kendine lıbın bilgisine sahip kişi olarak, kalıba sokma işini de ya-
dönüş bir tür anımsamadır.” pacak kişidir. Bu anlamda filozof, teori ile uğraşıp dön-
düğünde, teknik bir iş yapmaktadır. Bu politikayı pratik
Aristoteles: “İnsan potansiyel olarak algılar ve akıl yo- etkinliğe göre değil, teorik etkinliğe göre imal etmektir.
luyla onların ne olduğunu fark eder. Bilgi tümel öner- Bir modele göre gerçekleştirildiğinden dolayı politika,
bir zanaat-etkinlik olarak araçsallaşacaktır.
melerle tikel önermeler arasında kurulan akıl yürüt-
meyle elde edilir.” Buna göre Platon’un Atina’nın kurtuluşu için öner-
diği görüş aşağıdakilerden hangisidir?
Buna göre Aristoteles’in bilgi anlayışının Sokrates ve
Platon’dan ayrılan yönü aşağıdakilerden hangisidir? A) Tüm insanlar eşit haklara sahip olmalıdır.
B) Şehrin kaynakları eşit şekilde dağıtılmalıdır.
A) Aklı bilginin tek kaynağı olarak görmesi
C) Yönetici, halkın ortak iradesiyle seçilmelidir.
B) Aklın bilgiyi elde etmede araç olduğunu savunması
D) Ya filozoflar kral ya da krallar filozof olmalıdır.
C) Duyu bilgisinin doğru bilgiyi veremeyeceğini düşünmesi
E) Egemen, bireylerin isteklerini dikkate almalıdır.
D) İdeaların bilgisinin değişmeyen doğru bilgiler oldu-
ğunu kabul etmesi
9. Protagoras “Her şeyin ölçüsü insandır.” derken bir şe-
E) Bilginin insan zihninde kategoriler hâlinde hazır ol- yin doğru, yanlış, iyi ya da kötü olmasını bireye bağ-
duğunu savunması lamıştır. Epistemolojik ve etik anlayışında rölativist bir
bakış sergiler. Algı bir şeyi nasıl gösteriyorsa algılayan
da nesneyi öyle görür.

Bu parçadan Protagoras’ın görüşleriyle ilgili olarak
aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?
7. Sokrates, şehrin yöneticileri tarafından kendisine yönel- A) Doğru bilgiye ulaşmada şüphe yöntem olarak kulla-
tilen “işi olmayan şeylere karışmak, yerin altındaki ve nılmalıdır.
gökyüzündekileri araştırmak ve başka insanları doğru B) Evrensel bir ahlak yasası insana bağlı olarak var
olmayan iddialarının peşinden sürüklemek” suçlaması- olabilir.
na karşı kendisini “Kısmi bir bilgeliğe sahip olduğunu, C) Bir şeyin bilgisi duyulara dayanarak doğrulanabilir.
böyle bir suçlamaya maruz kalmasının sebebinin de
bilge olmadığı hâlde bilgeymiş gibi görünmeye çalışan- D) Hakikat bireyin akıl yoluyla ulaşabileceği bir şeydir.
ların durumunu ortaya çıkarması olduğu” cevabıyla sa- E) Düşünce ve değerler göreceli bir niteliğe sahiptir.
vunmuştu. Tanrıları reddetmesi ve gençleri yoldan çı-
karması iddiasına, bu iddiayı ortaya atan kişiye Sokratik 10. İnsan toplumsallığı sayesinde insan olur. Toplumsallık
tartışma yöntemiyle cevap vermiş, yaptığı şeyin erdemli bir aradalık demektir ve bu birlikteliğin istenebilir ve mut-
olan hakikati araştırmak ve felsefe yapmak olduğunu ve lu bir şekilde sağlanmasının da belirli koşulları vardır. Bu
yaptığından pişmanlık duymadığını belirtmişti. nedenle insanlara, saygılı, adaletli ve cömert davranmak
gerektiği daha çocukken öğretilir. Adaletin ne olduğunu
Bu parçaya göre Sokrates için aşağıdaki yargılar- kavramadan adil olunmaz ya da saygıya ilişkin bir fikri
dan hangisi söylenebilir? olmayan insan saygılı davranamaz. Demek ki herhangi
bir erdem de tesadüfen ortaya çıkmaz.
A) Doğru bilginin gelenekler yoluyla aktarıldığını savunur.
B) Siyasi otoritenin uygun gördüğü yaşamı ahlaklı bulur. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?
C) Benimsediği doğrular nedeniyle çoğunluğun takdiri- A) İyi davranış erdemin bilgisiyle mümkün olabilir.
ni kazanmıştır. B) Erdeme dair bilgi a priori şekilde elde edilebilir.

D) Erdemli bir yaşamın epistemolojik bir sorgulamaya C) İyiye ilişkin tüm birikimler aile yoluyla edinilebilir.
tabi olduğunu düşünür.
D) İnsan olmanın olanağı toplumu aşmakta bulunabilir.
E) Kişisel çıkarlarını ön planda tutarak kendi içinde tu-
E) Erdemli davranışları ancak seçilmiş kişiler sergileyebilir.
tarlı bir görüş geliştirmiştir.

179
178 179