Page 188 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE MS 2. Yüzyıl-15. Yüzyıl'da Felsefe -1

7. Tanrı’nın özü, kendi tanımına içkindir. Bununla ilgi- 8. Tümel kavramlar, varlıkların içerdikleri ortak özellik-
li şöyle bir söz vardır. “Ben mutlak olarak zorunlu bir lerin aynı kategoride toplanmasıyla oluşur. Kavramı
varlığı, onun aynı zamanda var olduğunu düşünmeden oluşturan aynı varlıkların hakikati insan zihninden ba-
tasarlayamam. Onu tasarlayabilmem için düşünmem ğımsız bir şekilde o varlıkların özündedir. Böylece biz-
gerekir.” ler, varlıkların bilgisine duyu deneyimi yoluyla onları
soyutlayarak ulaşmış oluruz.
Metinde Tanrı’nın varlığına yönelik hangi kanıtın
açıklaması verilmiştir? Bu parçada açıklanan kavramcılık görüşüne göre
tümel kavramların gerçekliği nerede bulunur?
A) Kozmolojik kanıt
A) Tanrı’nın zihninde
B) Ontolojik kanıt
B) Varlıklarda
C) Ereksel kanıt
C) Duyularda
D) Kötülük kanıtı
D) Akılda
E) Amaç - düzen kanıtı
E) Dilde
Çözüm:
Çözüm:
Tümel kavramlar, aynı özelliğe sahip varlıkların ortak
Metinde geçen “içkin” sözcüğünün kelime anlamı; bir bir adla isimlendirilmesiyle oluşan soyut ve zihinsel olan
şeyi kapsayan, içine alan demektir. Tanrı’nın özünün varlıklardır. Tümel kavramların gerçekliği tartışması,
kendi tanımına içkin olması demek, Tanrı’nın bütün onların Tanrı’nın zihninde mi yoksa nesnede mi veya
niteliklerinin kendi tanımı içerisinde zorunlu olarak var onların sadece bir isimden mi ibaret olduğunu söyleyen
olması anlamına gelir. Tanrı’nın varlığı onun var olma- üç farklı görüşün etrafında şekillenmiştir.
sıyla kanıtlanmasından ötürü “ontolojik kanıt” denilir.
Tanrı’nın sahip olduğu nitelikler düşünüldüğünde, o Bizden seçeneklerde tümel kavramların gerçekliğinin
en mükemmel ve en yetkin varlıktır. Tanrı’nın var ol- kavramcılık görüşüne göre nerede olduğunu bulmamız
maması demek bu tanımına karşıt bir ifade oluşturmak istenmektedir.
demektir. Bu açıklamayı tarihte ilk kez Aziz Anselmus A) Kavram realizmine göre kavramlar Tanrı’nın zihnin-
yapmıştır. Metni incelediğimizde verilen açıklamanın dedir. Örneğin “merhamet” kavramının bizim insanlarda
ontolojik kanıta karşılık geldiği görülür. Doğru cevap “B” gözlemleyebileceğimiz somut bir karşılığı vardır. Fakat
seçeneğidir. soyut ve genel bir özelliğe sahip olan kavramların ger-

A) Kozmolojik kanıt göre evrende her şeyin bir nedeni çekliği yalnızca Tanrı’nın zihnindedir.
vardır. Bu nedenler zincirinin en başına gittiğimizde bir B) Parçada, “Kavramı oluşturan aynı varlıkların haki-
ilk varlığın olması zorunludur. Bu varlık Tanrı’dır. kati insan zihninden bağımsız bir şekilde o varlıkların
C) Erek, amaç demektir. Parçada Tanrı’nın varlığı bir özündedir.” denilerek tümel kavramların gerçekliğinin
amaca dayandırılmamıştır. kavramı oluşturan tek tek nesnelerin yani varlıkların
kendisinde olduğu belirtilmiştir. Bu nedenle doğru se-
D) Kötülük kanıtı, ateist görüşün savlarından biridir. çenek B’dir.
Eğer Tanrı varsa ve dünya üzerine bu kadar kötülük
gerçekleşiyorsa ya Tanrı yoktur, ya da kötüdür. C) Duyu insana ait bir yetidir. Tümel kavramların duyu-
larda olduğunu söylemekle tümel kavramların gerçekli-
E) Amaç - düzen kanıtına göre, evren ve onun içeri-
ğinin insanda olduğu söylenmektedir.
sinde var olan tüm varlıklar mükemmel bir düzen içeri-
sinde yaratılmıştır. Bu mükemmelliğin yaratıcısı ancak D) Akıl da duyu gibi insana ait bir özelliktir. Dolayısıyla
Tanrı olabilir. bu seçenekte de tümel kavramların gerçekliğinin insan-
da olduğu söylenmektedir.
Cevap: B
E) Dilde sözcüğüyle adcılık anlayışı kastedilmektedir.
Adcılığa göre Tümel kavramların zihnimizden bağımsız
hiçbir gerçekliği yoktur. Onu anlamlı yapan ise insana
ait olan dil yetisidir. Adcılığa göre tümel kavramlar sa-
dece dilde anlam bulan bir isimlendirmeden ibarettir.

Cevap: B

186 187