Page 199 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE TEST
MS 2. Yüzyıl-15. Yüzyıl'da Felsefe -1 4 B

1. Tanrı benim yarın okula gidip gitmeyeceğimi önceden 3. Ockhamlı William; iman ile aklı birbirinden ayrı bilgiler ve-
biliyorsa ve okula gidip gitmeme durumum Tanrı’nın bil- ren, farklı konumlandırılması gereken iki alan olarak görür.
gisine uygun olarak gerçekleşiyorsa, insanların özgür İnancın gerekleri akıl tarafından kanıtlanamaz, kanıtlan-
olduğundan ve eylemlerinden sorumlu tutulacağından masına gerek de yoktur. Akıl yürütmeler imanın bildirdiği
bahsedebilir miyiz? Orta Çağ filozoflarından Boethius, doğrularla çelişebilir fakat bu da inanç alanın doğrularını
bu sorunun nedensellikten kaynaklanmadığını ve irade reddetmeyi zorunlu kılmaz. Benzer şekilde bu durum akıl-
özgürlüğü ile Tanrı’nın mutlak bilgisi arasında bir uyum dan vazgeçmek için de bir zorunluluk doğurmaz. Tanrı’ya
olduğunu savunmuştur. Tanrı’nın insan eylemleriyle ilişkin bilgiyi inanç yoluyla, doğaya ilişkin bilgiyi duyular ve
ilgili önceden sahip olduğu bilginin zorunlu olarak bir akıl yoluyla anlamaya çalışmalıyız. Akıl da doğayı anlamak
eyleme yol açmadığını ve bu durumun zaman ve bilgi için duyu verilerini anlamlandırmada tümeller yoluyla araç
arasındaki mantıksal ilişkiye dayandığını ifade etmiştir. vazifesi görmektedir.
Bu durum mevsim geçişlerinden hasta olan birinin bir
sonraki yıl yine mevsim geçişlerinde hasta olacağını Buna göre aşağıdakilerden hangisi Ockhamlı
dile getirmeye benzemektedir. William’ın görüşlerine uygun bir yargıdır?
A) İnanca ters düşen akıl yürütmeler reddedilmelidir.
Bu parçadan çıkarılacak sonuç ifadesi aşağıdakiler-
den hangisidir? B) Evreni anlamak için dini açıklamalar temel alınmalıdır.
C) Teolojik dogmalar rasyonel bir yaklaşımla temellen-
A) İnsan davranışları önceden belirlenmiştir.
dirilmelidir.
B) Toplum bireye sorumluluklarını hatırlatmalıdır.
D) Felsefenin amacı, imanın güçlendirilmesine destek
C) Eylemin hangi amaçla yapıldığını sadece insan bilir.
olmak olmalıdır.
D) Var olan her şeyde sıkı bir zorunluluk söz konusudur.
E) Tabiatı anlamada rasyonel bakış açısına güvenilmelidir.
E) İnsan bu hayatta yaptığı bütün davranışlarından
sorumludur.

4. Bir Orta Çağ düşünürü olan Boethius; Pythagoras,
Batlamyus, Euklides, Platon ve Aristoteles gibi filozofların
görüşlerinden etkilenmiştir. Aristoteles’in geliştirdiği man-
tık bilimini, yaptığı Aristoteles çevirilerinin de katkısıyla
yaşadığı yüzyıl kültürüne tanıtmıştır. Bilimlerin kendine
2. Anselmus’un iman ve akıl arasındaki ilişkiye yönelik gö- özgü ilkeleri olduğunu düşünmüş, teolojinin bağımsız bir
rüşü “Anlamak için inanıyorum.” yargısıyla özetlenebilir. bilim olmasına katkı sağlamıştır. Tümel kavramların dış
O, dinin rasyonel biçimde temellendirilme çabalarının gerçeklikteki varlıkların kendisi olmadığı ama onlarda te-
imanı sarsacağı fikrine karşı çıkmış, inanılanın anlaşı- mellendiğini düşünür. Ayrıca Tanrı’nın en yüksek iyi oldu-
labilmesi için rasyonel analizlerin yapılmasının gerekli ğunu ve ebedi mutluluğun da bu iyiye ulaşmakla mümkün
olduğunu savunmuştur. olacağını savunur.
Buna göre Anselmus’un düşünceleri için aşağıdaki- Bu parçaya göre Boethius’un görüşleri ile ilgili aşağı-
lerden hangisi söylenebilir? dakilerden hangisi söylenemez?
A) Dini dogmaların akıl ile çeliştiğini savunmuştur.
A) Maddesel varlıkların gerçekliğini reddetmiştir.
B) İmanın tek başına hakikati vereceğine inanmamıştır. B) Etik görüşlerinin temelinde teolojik alanın bilgisi vardır.
C) Teolojiyi geçerli ve güvenilir tek kaynak olarak C) Dini bilginin kendi içinde bir uzmanlık alanı olmasın-
görmüştür. da etkili olmuştur.
D) Evrenin ve Tanrı’nın bilgisine sezgiyle ulaşılacağını D) Tümeller tartışmasında kavramcılığa uygun bir gö-
iddia etmiştir. rüş geliştirmiştir.
E) Akıl inanç ilişkisinde inancı öncelemiş ancak aklı
E) Orta Çağ felsefesinin Antik Yunan düşüncelerini ta-
reddetmemiştir.
nımasına katkı sağlamıştır.

197