Page 238 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE 18 -19. Yüzyıl'da Felsefe

11. Öğretmen her derse geldiğinde öğrencilerinden bir ka- E) Öğretmenin amacı öğrencilerinin içinde bulunduk-
çının itiş kakış pencereden dışarıya baktığını görmek- ları tehlikeli duruma dikkat çekmektir. Yapılan deney
te ve tedirgin olmaktadır. Bir gün sınıfa oyuncak bir yaşanan duruma özeldir. Deneyimlerinden elde ettikle-
arabayla gelir. Öğrencilerini pencere kenarında toplar ri bilgileri başka bir alana aktarma ile ilgili bir amaçtan
ve aşağıya bakmalarını ister. Oyuncağı üçüncü katın bahsedilmemektedir.
penceresinden aşağıya bırakır. Oyuncak paramparça
Cevap: C
olur. Sonra öğrencilerine döner ve “Demek ki neymiş?
Pencere kenarında oyun oynamak, ite kaka dışarıya
bakmak tehlikeliymiş. Öyle değil mi çocuklar?” der.
12. 18. yüzyılın en önemli düşünürlerinden biri olan J.
Parçaya göre öğretmen uyguladığı yöntemle neyi Locke, empirizm akımının kurucusu olarak kabul edil-
amaçlamaktadır? mektedir. Rasyonalizm görüşüne karşı çıkan J. Locke'a
göre, insan zihni “üzerine hiçbir şey yazılmamış düz be-
A) Mantık yoluyla yeni bir bilgi türetmelerini
yaz bir kâğıt” gibi düşünülmelidir. Bu sebeple, doğuştan
B) Akıl yetilerini harekete geçirerek sorgulamalarını getirilen hiçbir bilginin olması mümkün değildir. Zihinde
yer alan her türlü ide, deneyimlerle elde edilen bilgiler-
C) Duyularını kullanarak akılcı çıkarımlar yapmalarını
den ortaya çıkmıştır. Tüm bilgilerimizin kaynağı duyu
D) Doğuştan sahip oldukları sezgisel kavrayışla keş- verileridir.
fetmelerini
J. Locke'un bilgi anlayışını yansıtan bu parçadan
E) Deneyimlerinden elde ettikleri bilgileri başka alan-
larda kullanmalarını aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?
Çözüm: A) Bilgi a prioridir.
Parçada, yapılan deneyle öğrencilerin deneyime daya- B) Bilginin kaynağı yaşantılarımızdır.
narak çevrelerini anlama ve kavrama yeteneği kazan- C) İnsan aklı aracılığıyla doğruya ulaşır.
dığını görmekteyiz. Öğretmen, öğrencilerinin tehlikeli D) Bilgi, bir otoriteye bağlı kalmayı gerektirir.
davranışlarını fark etmelerini sağlamak için bu davra-
nışın sonuçlarını somut bir şekilde onlara göstermek E) Zihnin bilgi edinme sürecinde sezgi etkindir.
istemiştir. Bunun için oyuncak bir araba kullanmış ve Çözüm:
onu aşağıya düşürerek paramparça etmiştir. Böylece
öğrencilerine tehlikeyi somutlaştırmış, görsel ve dene- Parçada verilen bilgilere göre; J. Locke, empirizmin
yimsel bir öğrenme deneyimi sunmuştur. kurucu filozofudur. Empirizm; deneyimcilik anlamına
gelen görüştür. Rasyonalizmin doğuştan gelen bilgiler
Buna göre bizden öğretmenin uyguladığı yöntemle neyi
amaçladığını bulmamız istenmektedir. olduğu savına karşı çıkan Tabula rasa (boş levha) gö-
rüşünü oluşturmuştur. İnsan zihni doğuştan boş levha
A) Mantık deneyimden bağımsız bir şekilde salt akıl gibidir ve zihin deneyimlerle dolar.
yoluyla bilgi üretmenin yoludur. Oysa parçada öğret-
men deney yöntemini kullanmıştır. Dolayısıyla bu seçe- A) Bilgi a prioridir yargısı rasyonalizme uygundur.
nek doğru değildir. A priori: Deneyden önce gelen anlamında kullanıl-
maktadır. Empirizme göre bilgi deneyden önce de-
B) Öğrencilerin burada kazandığı bilgi salt akıl yetisiy- ğildir.
le sorgulayarak ulaşılmış bir bilgi değildir. Nitekim öğ-
renciler duyu yeteneklerini kullanarak, yorumlamış ve B) Bilginin kaynağı yaşantılarımızdır yargısı empiriz-
bir çıkarım yaparak bilgiye ulaşmışlardır. Dolayısıyla bu me uygundur. Yaşantılar, deneyimlerdir.
seçenek doğru değildir.
C) İnsan aklı aracılığıyla doğruya ulaşır yargısı rasyo-
C) Bu seçenekte duyulardan elde edilen verilerin akılda nalizm için geçerlidir. Empirizmde doğru bilginin kayna-
işlenip yorumlanmasından bahsedilmektedir. Öğrenciler ğı duyu verileridir.
yükseklik ve tehlike kavramını yapılan deneyle kavra-
mışlardır. Öğretmenin amacı öğrencilerinin duyu yete- D) Bilgi, bir otoriteye bağlı kalmayı gerektirir yargısına
neklerini harekete geçirerek akılcı çıkarımlar yapmalarını yönelik olarak parçada herhangi bir bilgiye yer verilme-
sağlamaktır. Dolayısıyla bu seçenek doğrudur. miştir.
D) Sezgisel bilgi doğuştan var olan yeteneklerimizin E) Zihnin bilgi edinme sürecinde sezgi etkindir yargısı
sezgi aracılığıyla oluşturduğu bilgidir. Oysa parçada entüisyonizm görüşüne aittir. Empirizmde duyular etkindir.
sezgisel bir kavrayışla değil, deney yoluyla oluşturulan Cevap: B
bir bilgiden bahsedilmektedir. Dolayısıyla bu seçenek
doğru değildir.

237
237
236 237