Page 242 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE 18 -19. Yüzyıl'da Felsefe 2. TEST

6. F. Hegel'e göre tin, mutlak ruh veya mutlak zihin ola- 8. Klasik bir aydınlanmacı olarak J. Locke; metafizik kur-
rak da adlandırılan evrensel akıldır. Tin, gerçekliğin gulardan kaçınır; nesnel bir tutumla hep ampirik olgular
kaynağıdır ve evrende mevcut olan her şeyi kapsar. üzerinde durur. Onun istediği, bilime dayanan bir ya-
Tin bir süreç olarak görülür ve kendini dönüştürme şam anlayışını açıklamaktır. Bu yaşam anlayışının ku-
potansiyeline sahiptir. F. Hegel'e göre insanın tin ile ramsal temellerini J. Locke, "insan bilgisinin kaynağı,
ilişkisi kendini gerçekleştirme sürecinde ortaya çıkar. kesinliği ve sınırları üzerine bir araştırma” olan İnsan
Bu süreci F. Hegel tez, antitez ve sentez olarak ifade Zihni Üstüne Bir Deneme adlı yapıtında geliştirmiştir. J.
ettiği, varlıkların oluş ve değişim ilkesi olan diyalektik Locke'a göre, ruhun içinde bulunanların hepsinin, bütün
yasayla açıklar. İnsanın bilinç düzeyi tinin kendini ifa- tasarımlar, düşüncelerin tek kaynağı deneydir. Deneyle
de etme yeteneğine bağlı olarak evrim geçirir. İnsanın karşılaşmadan önce ruhumuz, üzerine hiçbir şey yazıl-
düşünce ve bilgisi tinin kendini açığa çıkarma süreciy- mamış boş bir sayfa gibidir.
le oluşur.
Bu parçada J. Locke'un ele aldığı bilgi görüşü aşa-
Buna göre tinin temel amacı nedir? ğıdakilerden hangisidir?
A) Varlığa canlılık ve ruh katmaktır. A) Empirizm
B) Evrimsel sürece katkıda bulunmaktır. B) Kritisizm
C) Kendini gerçekleştirmek ve tamamlamaktır. C) Pragmatizm
D) Tez, antitez ve sentez döngüsünü harekete D) Rasyonalizm
geçirmektir.
E) Septisizm
E) İnsana düşünce ve bilgi oluşturma yeteneği kazan-
dırmaktır.

7. 18-19. yüzyılda matbaanın Avrupa’da hızla yaygın-
laşması kitap basımını kolaylaştırmış ve edebi eserler
artmıştır. Bu dönemin önemli edebi eserlerinden biri
Voltaire’in yazdığı Candide adlı kitaptır. Bu roman türü
eserde, o dönemin dünyası hakkında dikkate değer 9. I. Kant, ahlak alanında evrenselin yakalanması için in-
bilgiler verilmektedir. Voltaire kitabında Aydınlanma sanların davranışlarında kendi çıkarlarını düşünmeyi
düşünürlerinin bazılarının saf iyimserliğini hicvetmiş, bir kenara bırakması gerektiğini belirtir. Eğer bir davra-
bilimsel gelişmelerin sorunları çözmede yeterli olacağı nış, amacında insanlığı taşıyorsa ve herkes için geçerli
düşüncesi ile alay etmiştir. Kitabındaki ana karakteri- bir ilke olabiliyorsa ahlaklıdır. Bu nedenle davranışlar
ne yaşamın anlam ve amacını buldurmaya çalışmıştır. herhangi bir karşılık beklemeden ödev duygusu içeri-
Voltaire, bilimsel ve teknolojik ilerlemeye bel bağlamak sinde yapılmalıdır. Ödev, I. Kant'ın ahlak felsefesinin
yerine insanın kendi kendini yetiştirmesi gerektiğini sa- temel kavramıdır. Ödevden doğmuş olan davranış ah-
vunmuştur. Candide gibi dönemin diğer eserlerinde de laklıdır. Ödev; koşulsuz, vicdani, içten ve insanın zorla-
toplumsal sorunların, felsefi görüşlerin yansıması görül- ma olmadan kendi isteği ile sorumluluğunu üstlendiği
mektedir. Bu, dönemin bir özelliği olarak düşünülebilir. buyruklardır.
Parçadan yola çıkarak aşağıdakilerden hangisine Buna göre I. Kant'ın ahlak görüşüyle ilgili olarak
ulaşılamaz? aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Kitapta dönemin düşünürleri ve düşünceleri eleşti- A) Ahlak yasaları kişiye ya da topluma göre farklılık
rilmiştir. gösterir.
B) Kitapta, bireyin kendini geliştirmesinin gerekliliği B) İnsan davranışlarında, mutluluğu amaç hâline getir-
vurgulanmıştır. melidir.
C) Kitabın yaygınlaşması, insanların felsefeye olan il- C) İnsan, davranışlarında niyete bakmaksızın sonuca
gisini arttırmıştır. odaklanmalıdır.
D) Voltaire, içinde bulunduğu çağın özelliklerine kita- D) İnsan, kendi istek ve arzularını düşünerek davranır-
bında yer vermiştir. sa mutluluğu yakalar.
E) Aydınlanma dönemindeki edebi eserlerde felsefi E) Ahlaklı davranış, iyi istenç doğrultusunda koşulsuz
dokunuşlar bulunmaktadır. buyruklara uygun olmalıdır.

240 241