Page 239 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE TEST
18 -19. Yüzyıl'da Felsefe 1

1. 18-19. yy felsefesi aynı zamanda Aydınlanma Felsefesi 4. F. Hegel'in diyalektiği, tez-antitez ve sentez üçlemesiyle
olarak da adlandırılır. Bu dönemde siyasi, sosyal, eko- gerçekleşen bir süreçtir. Buna göre, her varlığın bir şey
nomik birçok gelişme yaşanmıştır. 15.yy’da başlayan olma potansiyeli vardır ve bunun için ilk olarak karşıtına
bilim, sanat ve felsefedeki değişim düşünceleri daha dönüşmesi gerekir. Bu dönüşüm sonucu ortaya yeni bir
geniş alanlara yayılmıştır. Bu dönemde, bilimsel düşün- şey çıkar. İlk olarak tez durumunda olan tin, antitezi olan
ce, rasyonalite, özgürlük ve insan hakları gibi kavramlar doğaya dönüşür. İkisinin birleşiminden sentez durumun-
öne çıkmıştır. Aydınlanma düşüncesi, Orta Çağ'ın dini daki insana ulaşılır. Her sentez, yeni bir değişim sürecinin
dogmalarına, mutlak monarşiye ve feodalizme karşı bir de başlangıcıdır. Tinin tüm bu diyalektik süreçteki amacı,
tepki olarak ortaya çıkmıştır. kendini gerçekleştirmektir.
Bu parçadan yola çıkarak 18-19. yy felsefesi için aşa- Buna göre F. Hegel'in varlık anlayışı ile ilgili olarak
ğıdakilerden hangisi söylenemez? aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Bireyin doğal haklara sahip olduğu anlayışı geliş- A) Algılara dayalıdır.
miştir.
B) Olgusal bir yapıya sahiptir.
B) Akıl ve mantık temelinde bir dünya görüşü oluştu-
C) Oluş ve değişim hâlindedir.
rulmaya çalışılmıştır.
D) Zihinden bağımsız bir yapıdadır.
C) Ortaya çıkmasında, kendinden önceki dönemlerin
bilgi birikimi de etkili olmuştur. E) Hem madde hem de idea cinsindendir.
D) Toplumsal yaşama ilişkin konular ele alınmıştır.
E) Filozoflar, metinlerini kendi dillerini kullanarak oluş-
turdukları için, etkileri sınırlı olmuştur.

2. “Deneysiz kavramlar boş, kavramsız deneyler kördür.”

I. Kant'ın bu sözüyle aşağıdaki açıklamalardan han-
gisi ters düşer?

A) Ona göre hem deney hem zihin gereklidir. 5. “Eğer bir idenin doğuştan olması düşünülebilseydi,
B) Bilgiye ulaşmada zihin bir araç değildir. birçok sebeple hepsinden önce Tanrı idesinin öyle ol-
duğunun düşünülmesi gerekirdi; çünkü doğuştan Tanrı
C) Empirizm ve rasyonalizmi uzlaştırmıştır.
idesi bulunmadıkça, doğuştan ahlak idelerinin nasıl
D) Metafizik alan bilginin konusu olamaz. bulunabileceğini anlamak olanaksızdır. Bir yasa yapıcı
E) Eleştirel felsefeyi ifade eder. kavramı olmadan, bir yasa ve bir ona uyma zorunluluğu
kavramının bulunması olanaksızdır. … denizciler, ken-
dilerinde din kavramının da Tanrı kavramının da bulun-
madığı topluluklar bulmadılar mı? Bunlar işlenmemiş
doğanın, yazının, düşüncenin, sanat ve bilimlerdeki
3. I. Kant'a göre insan ahlaki eylemde bulunurken duygu,
istek ve her türlü koşuldan arınık olmalıdır. Şartlar ne gelişmenin yardımı olmadan kendi başına bıraktığı top-
olursa olsun iyiyi isteme eylemin amacı olmalıdır. İnsan lumlardır. Fakat bu araçlardan geniş ölçüde yararlan-
iyi olanı sırf iyi olduğu için, aklı ile içten bir biçimde iste- malarına karşın, düşüncelerini bu yolda çalıştırma ça-
melidir. Üzerine düşen vazifeyi kendi isteğiyle, sorum- bası göstermedikleri için Tanrı idesinden ve bilgisinden
luluk alarak başka bir amaca hizmet etmeden sadece yoksun olanlar da vardır.”
vazifesi olduğu için yapmalıdır.
J. Locke’un İnsan Zihni Üzerine Bir Deneme adlı ese-
rinden alınan parçadan hareketle aşağıdakilerden
Buna göre aşağıdaki kavramlardan hangisi I. Kant'ın
hangisine ulaşılamaz?
ahlak anlayışına uygun değildir?
A) Bilginin kaynağına ilişkin bir sorgulama vardır.
A) Niyet
B) Tanrı idesi öğrenilmiş bir kavramdır.
B) Koşulsuz buyruk
C) Bazı ideler zihnimizde doğuştan bulunmaktadır.
C) İyi istenç
D) Tanrı idesi ve ahlak idesi birbiriyle ilişkilidir.
D) Fayda
E) Rasyonalist bakış açısını eleştirmiştir.
E) Ödev

237
237
236 237