Page 36 - Matematik 11 | 1.Ünite
P. 36

Ge ome tri

                        1.2.2. Kosinüs Teoremi

                        Yandaki ABC üçgeninde kenar uzunlukları |BC| = a, |AC| = b,     A
                                              (),
                                                    ( ),
                                                          ()
                        |AB| = c; iç açı ölçüleri mA mB mC  olmak üzere
                                                           V
                                               W
                                                     U
                        [AH]⊥[BC] olsun.                                           c             b
                        |HC| = x olduğunda |BH| = a - x olur.                            h
                        AHC dik üçgeninde Pisagor teoremi uygulandığında
                           2       2      2
                        |AC|  =  |AH| + |HC|                                  B    a - x  H   x            C
                                          2
                                 2
                             2
                         2
                                      2
                        b  = h  + x  ⇒ h  = b  - x olur.  (1)
                                               2
                        AHB dik üçgeninde  Pisagor teoremi uygulandığında
                            2      2      2
                        |AB|  =  |AH| + |BH|
                        c  = h  + (a - x) olduğuna göre
                             2
                                      2
                         2
                         2
                             2
                                      2
                        h  = c  -  (a - x) olur.     (2)
                        (1) ve (2) denklemleri birlikte çözüldüğünde
                                          2
                                 2
                             2
                        b  - x = c  -  (a - x)  elde edilir. Buradan
                         2
                                 2
                        b  - x = c  -  a  + 2ax - x 2
                         2
                                      2
                             2
                                  2
                        b  = c  -  a + 2ax   olur.    (3)
                         2
                             2
                                                 x
                                            ()
                        AHC dik üçgeninde cosC =  b   ⇒ x =  b . cos ()C  olur. Bu değer (3) denkleminde yerine yazıldığında
                                            V
                                                               V
                                        .
                                            ()
                         2
                                  2
                              2
                        c  = a  + b - 2ab cosC   elde edilir. Benzer şekilde
                                             U
                                        .
                                            ()
                        a  = b  + c - 2bc cosA
                         2
                              2
                                  2
                                             W
                                        .
                                  2
                          2
                                            ()
                              2
                                             U
                        b  = a  + c - 2ac cosB    yazılabilir.
                          55. Örnek
                                                           Kayra, okulda bulunduğu sırada 5 km uzaklıktaki
                                                           kardeşi Cenk'e akıllı telefonu ile bir konum
                                                           gönderiyor. Kayra, bir süre sonra Cenk'e 3 km
                                                  Okul     uzaklıktaki tiyatro salonundan bir konum daha
                                     5 km                  gönderiyor.
                                                           Cenk, okul ve tiyatronun bulunduğu noktalar bir
                                   60°                     üçgenin köşeleri olacak şekilde modelleniyor.
                            Cenk  3 km
                                             Tiyatro       Cenk'in bulunduğu köşedeki iç açının ölçüsü 60°
                                                           olduğuna ve Cenk yer değiştirmediğine göre okul
                                                           ile tiyatro arasındaki mesafenin kaç km olduğunu
                                                           bulunuz.
                                                   Okul    Çözüm
                                      5 km                 Okul ile tiyatro arasındaki mesafe x olsun.  Bu
                                             x             durumda Cenk'in bulunduğu köşeye göre kosinüs
                                   60°                     teoremi uygulandığında
                            Cenk  3 km                     x  = 5  + 3 - 2 5 3 cos60°
                                                                        . . .
                                                                2
                                                                    2
                                                            2
                                              Tiyatro
                                                                        . . .
                                                           x  = 25 + 9 - 2 5 3  1
                                                            2
                                                                             2
                                                           x  = 19
                                                            2
                                                           x =  19  km olur.
                                                             46
   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41